شبهای پیشاور در دفاع از حریم تشیع ص800 و در باب متعه و عقد انقطاع آیه فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً نازل گردید

کلام اسلامی شبهای پیشاور سلطان واعظین شیرازی

سایت : پایگاه شخصی حسین صفرزاده -https://hosein128.ir/

صفرزاده-  https://safarzade.blog.ir

نهج البلاغه فرزاد -@nahjolbalaghehfarzad

بِسْمِ‏ اللَّهِ‏ الرَّحْمنِ‏ الرَّحِيمِ‏

«اللهم صل على محمد! و آل محمد! وَ عَجِّلْ‏ فَرَجَهُمْ

کلام اسلامی شبهای پیشاور سلطان واعظین شیرازی

0. شبهای پیشاور در دفاع از حریم تشیع ص800
1. و در باب متعه و عقد انقطاع آیه فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً نازل گردید و اگر این آیه مربوط بنکاح دائم باشد لازم می آید که در یک سوره امر بنکاح دائم تکرار شده باشد و این بر خلاف قاعده خواهد بود.
2. و چون راجع بمتعه نازل گردیده معلوم است که خود یک امر و حکم جدید است.
3. ثانیا اتفاق جمیع مسلمین است(نه شیعه فقط)باینکه نکاح متعه در صدر اسلام شایع و مشروع بوده و صحابه کبار در زمان خود رسول اللّه صلی اللّه علیه و آله و سلّم بآن دستور عمل می کردند و اگر این آیه مربوط بنکاح است پس آیه متعه کدام است که عموم مسلمین قائل بآن هستند پس قطعا آیه متعه همین است که مفسّرین خودتان هم متعرض اند و مشروعیت آن را ثابت می نمایند و ناسخی برای آن نیامده چنانچه در کتب معتبرۀ خودتان ثبت است
4. اخبار از طرق اهل تسنن بر حلیت متعه
5. از جمله در صحیح بخاری و مسند امام احمد بن حنبل از ابو رجاء از عمران بن حصین نقل است که گفت نزلت آیة المتعة فی کتاب اللّه ففعلناها مع رسول اللّه و لم ینزل قرآن بحرمته و لم ینه عنها رسول اللّه حتّی اذا مات قال رجل برأیه ما شاء.قال محمد(یقال انّه عمر) (1).
6. و در ص 535 جزء اول صحیح مسلم بن حجاج باب نکاح المتعه است که حدثنا الحسن الحلوائی قال حدثنا عبد الرزاق قال اخبرنا ابن جریح قال قال عطا قدم جابر بن عبد اللّه الانصاری معتمرا فجئناه فی منزله فسأله القوم عن اشیاء ثم ذکروا المتعة فقال نعم استمتعنا علی عهد رسول اللّه و علی عهد ابی بکر و عمر (2). ص :800

7. 1) آیه متعه نازل شده در کتاب خدا و ما در زمان رسول خدا(ص)بآن عمل می کردیم و آیه ای هم بر حرمت آن نازل نگردیده و رسول خدا هم تا دم مرگ ما را از آن منع ننمود مردی برأی و میل خود گفت هرچه دلش خواست-بخاری گوید می گویند این مرد عمر بن الخطاب بوده!!.
8. 2) حدیث کرد مرا حسن حلوائی گفت حدیث کرد مرا عبد الرزاق گفت خبر داد مرا ابن جریح از عطاء که گفت جابر بن عبد اللّه انصاری برای عمره بمکه آمد به منزل او رفتیم مردمان از او مسائل و حکایات می پرسیدند تا رسید صحبت بمتعه گفت بلی ما در زمان رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله و هم در زمان ابی بکر و عمر متعه می کردیم.
9. و نیز در ص 467 جزء اول همان کتاب(چاپ مصر سال 1306)باب المتعة بالحج و العمرة مسندا از ابی نضره روایت نموده که گفت من در نزد جابر بن عبد اللّه انصاری بودم شخصی بر او وارد شد فقال ابن عباس و الزبیر اختلفا فی المتعتین فقال جابر فعلناهما مع رسول اللّه(ص)ثمّ نهی عنهما عمر فلم نعدهما (1).
10. و نیز امام احمد بن حنبل در ص 25 جزء اول مسند خبر أبی نضره را بطریق دیگر نقل نموده و نیز هر دو روایت دیگری می کنند از جابر که در جای دیگر گفته کنّا نستمتع بالقبضة من التمر و الدقیق علی عهد رسول اللّه و ابو بکر حتّی نهی عمر فی شان عمرو بن حریث (2).
11. حمیدی در جمع بین الصحیحین از عبد اللّه بن عباس روایت نموده که گفت در زمان رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم متعه می کردیم تا آنکه عمر بخلافت برخاست گفت خدای تعالی برای پیغمبر خود هرچه می خواست حلال می کرد و اکنون او در گذشت و قرآن بجای خود باقی است پس چون بحجّی یا عمره ای شروع کردید آن را با تمام برسانید چنانچه خدا فرموده است،و توبه کنید از متعۀ زنان و هر مردی را نزد من آرید که او متعه کرده باشد سنگسارش می کنم؟!!.
12. از این قبیل اخبار در کتب معتبرۀ خودتان بسیار رسیده است که ثابت می نماید متعه در زمان رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم شایع و مشروع بوده و اصحاب عمل بآن می کردند تا زمان خلافت عمر که او حرام نمود.
13. و علاوه بر این اخبار عدّه ای از اصحاب و غیره از قبیل ابیّ بن کعب و ابن عباس و عبد اللّه بن مسعود و سعید بن جبیر و سدّی آیۀ متعه را باین طریق قرائت نمودند فما استمتعتم به منهنّ الی اجل مسمّی (3)ص :801

15. 1) گفت عبد اللّه بن عباس و عبد اللّه بن زبیر در موضوع دو متعه(متعه نساء و متعه حج) اختلاف نظر دارند جابر گفت ما در زمان رسول خدا(ص)هر دو را بجا می آوردیم پس عمر آن دو را نهی کرد و ما هم دیگر پس از آن بجا نیاوردیم.
16. 2) ما در زمان رسول خدا و ابی بکر متعه می کردیم بقبضه ای از خرما و گندم خورد شده و آرد تا آنکه عمر نهی کرد درباره عمرو بن حریث.
17. 3) پس از اینکه بهره مند شوید از آنها(یعنی متعه نمودید)و تمتع از آنها برداشتید تا زمانی که(ضمن العقد)معین نمودید.
18. اخبار از طرق اهل تسنن بر حلیت متعه
19. چنانچه جار اللّه زمخشری در کشاف از ابن عباس بطریق ارسال مسلمات نقل نموده و نیز محمّد بن جریر طبری در تفسیر کبیرش ذیل همین آیه و امام فخر رازی در جلد سیم تفسیر مفاتیح الغیب ذیل آیۀ شریفه و امام نووی در باب اول نکاح المتعه از شرح صحیح مسلم نقل می نمایند قول قاضی عیاض را از مازری که عبد اللّه بن مسعود (کاتب الوحی)آیه را چنین قرائت می نمود. فما استمتعتم به منهنّ الی اجل مسمی و امام فخر پس از نقل قول ابیّ بن کعب و ابن عباس گفته و الأمّة ما انکروا علیهما فی هذه القراءة فکان ذلک اجماعا علی صحّة ما ذکرنا (1).
20. آنگاه در ورق بعد جوابا گوید فانّ تلک القراءة لا تدلّ الاّ علی انّ المتعة کانت مشروعة و نحن لا ننازع فیه (2).
21. شیخ- دلیل شما بر عدم نسخ چیست که در زمان رسول خدا صلّی اللّه علیه و سلم مشروع بوده ولی بعد نسخ نگردیده
22. داعی- دلائل بر عدم نسخ و اینکه بر مشروعیت خود باقیست بسیار است و از همه دلائل نزدیک تر بفهم عموم که بدانند متعه در زمان رسول اکرم صلی اللّه علیه و آله و سلّم شایع و مشروع بوده تا اواسط خلافت عمر و نسخ هم نگردیده علاوه بر اخبار مذکوره و سیره و رفتار صحابه گرام که عمل بآن می کردند گفتار خود خلیفه عمر بن الخطاب می باشد که عموم علماء خودتان نقل نموده اند که بالای منبر گفت متعتان کانتا علی عهد رسول اللّه و انا احرّمهما و اعاقب علیهما و در بعض اخبار انهی عنهما (3). ص :802

23. 1) امت انکار ننمودند این دو نفر را بر نقل این نوع از قرائت پس اجماع وارد است بر صحت آنچه ما ذکر نمودیم.
24. 2) این نوع از قرائت دلالت ندارد مگر بر مشروعیت متعه(در زمان رسول اللّه ص)و ما نزاعی در این باب نداریم(که در زمان رسول خدا مشروع بوده منتها گوئیم که نسخ گردیده).
25. 3) دو متعه که در زمان رسول خدا رایج و شایع بود من هر دو را حرام و نهی از آنها نمودم هر کس عمل بآنها بنماید عقابش خواهم کرد و در بعض اخبار سنگسارش می نمایم-(چنانکه مسلم در ص 467 جزء اول صحیح خود آورده)(و در احکام اسلام حکم رجم و سنگسار راجع بعامل متعه جائی دیده نشده است پس خلیفه عمر چرا گفته؟نمی دانم)..
26. شیخ- فرمایشات شما صحیح است عرض کردم که در زمان رسول خدا صلّی اللّه علیه و سلّم بسیاری از احکام در اول امر رایج بوده ولی بعد نسخ شد این حکم متعه هم در اول امر در دستور بود ولی بعدا نسخ گردید.
27. داعی- چون مبنا و اساس دین قرآن مجید است لذا هر حکمی که در قرآن امر بآن شده ناسخ آن هم باید در قرآن و لسان خود خاتم الانبیاء صلی اللّه علیه و آله و سلّم باشد بفرمائید در کجای قرآن این حکم نسخ شده.
28. شیخ- آیه 6 از سوره 23(مؤمنون)ناسخ آنست که می فرماید إِلاّٰ عَلیٰ أَزْوٰاجِهِمْ أَوْ مٰا مَلَکَتْ أَیْمٰانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَیْرُ مَلُومِینَ (1).
29. در این آیه اسباب حلال شدن را دو چیز قرار داده 1-زوجیّت 2-مالک شدن بملک یمین پس بدلیل همین آیه-متعه نسخ گردیده است.
30. داعی- در این آیه دلالتی بر نسخ متعه نمی باشد بلکه تأیید است جهت آنکه متعه هم در حکم زوجیّت است و زن متعه هم زوجۀ حقیقی مرد است و اگر متعه زوجه حقیقی نبود خداوند در آیه مذکوره امر نمی فرمود حق المهر آنها را بدهیم.
31. علاوه بر این معنی سوره مؤمنون مکیّه است و سوره نساء مدنیّه،محققا مکّی مقدم بر مدنی است پس چگونه این آیه ناسخ است درحالی که مقدم بر آیه متعه می باشد روی این قاعده ناسخ قبل از منسوخ آمده-فاعتبروا یا اولی الابصار؟!.
32. اکابر صحابه و تابعین حتی مالک حکم بعدم نسخ متعه نموده اند
33. گذشته از آنکه اکابر از صحابه و تابعین حکم بعدم نسخ نموده اند مانند عبد اللّه بن عباس و عبد اللّه بن مسعود(کاتب الوحی)و جابر بن عبد اللّه انصاری و سلمة بن اکوع و ابی ذر غفاری و سبرة بن معبد و اکوع بن عبد اللّه الاسلمی و عمران بن حصین و غیرهم. ص :803
34. اکابر از علماء خودتان هم بپیروی از صحابه حکم بعدم نسخ داده اند از قبیل جار اللّه زمخشری در تفسیر کشاف در موقعی که نقل می نماید قول حبر امت عبد اللّه بن عباس را که گفته است آیه متعه از محکمات قرآن است،گوید یعنی نسخ نگردیده است.

35. 1) مگر بر جفتهایشان(که زنان شرعی آنها باشد)یا کنیزان ملکی متصرفی آنها که هیچ گونه ملامتی در مباشرت این زنان بر آنها نیست.
36. و مالک بن انس(امام مالکیها)امر بمشروعیت و جواز متعه و عدم نسخ آن نموده است.
37. چنانچه ملا سعد تفتازانی در شرح مقاصد و برهان الدین حنفی در هدایه و ابن حجر عسقلانی در فتح الباری و دیگران قول و فتوای مالک را نقل نموده اند که در یک جا گفته است هو جائز لانّه کان مباحا مشروعا و اشتهر عن ابن عباس حلّیتها و تبعه علی ذلک اکثر اهل الیمن و مکّة من اصحابه (1).
38. و در جای دیگر گفته است هو جائز لانّه کان مباحا فیبقی الی ان یظهر ناسخه (2).
39. (معلوم می شود تا سال 179 هجری که مالک از دنیا رفته دلائل بر نسخ متعه بر او ظاهر نگردیده بود و معلوم می شود آنچه ساخته شده از متأخرین است-برای تقویت قول خلیفه عمر)و اعاظم مفسّرین شما مانند زمخشری و بغوی و امام ثعلبی بر عقیده ابن عباس و کبار صحابه رفته و معتقد بحلّیت و مباحیت متعه بودند.
40. «اللهم صل على محمد! و آل محمد! وَ عَجِّلْ‏ فَرَجَهُمْ