نهج البلاغه – امیر المومنین– متقی 69- 3- كم خورى و اعتدال در غذا‏ «منزورا أكله (اكله)»

  1. بسم الله الرحمن الرحیم
  2. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
  3. نهج البلاغه – امیر المومنین– متقی
  4. 69- 3- كم خورى و اعتدال در غذا‏ «منزورا أكله (اكله)»
  5. كم خورى موجب بقاء ورع و تقوى و پرخورى‏ موجب فساد تقوى و مايه طغيان است.
  6. مولى على (عليه السلام) مى‏فرمايند: «ادْمانُ الشِّبَع يورثُ الأَشر و يُفْسِد الورع»: «تداوم پرخورى‏، موجب طغيان و سركشى و فاسد كردن پرهيزكارى است».
  7. در جاى ديگر فرمودند: «بِئسَ قَرينُ الوَرَعِ الشِّبَع»: «پرخورى‏ و سيرى، بد همنشينى براى پرهيزكارى است».
  8. كم خورى و گرسنگى موجب سيرى در قيامت و پرخورى‏ مايه گرسنگى در قيامت است.
  9. رسول اكرم (صلى الله عليه و آله) در روايتى مى‏فرمايند: «طوبى لِمَنْ طَوى و جاعَ اولئك الذين يَشْبَعُون يَومَ القيامة»:
  10. «خوشا به حال كسى كه دامنه خوردن را جمع كند و گرسنگى‏ كشد، آنها كسانى هستند كه روز قيامت سير هستند».
  11. در روايتى ديگر آمده است: «اكثَرُ النّاس شَبَعاً اكثرهم جُوعاً يومَ القيامة»: «كسانى كه بيشتر سير هستند، روز قيامت بيشتر گرسنه‏اند».
  12. كم خورى و گرسنگى سبب لذّت بردن از طعام است به خلاف پرخورى‏. به تجربهاثبات شده كه اگر انسان گرسته باشد هميشه با اشتها است و غذا‏ به دهان او طعم مى‏كند،
  13. ولى اگر سير باشد، و بخواهد چيزى خورد آنقدر احساس لذّت نمى‏كند لذا لقمه‏هاى آخر انسان كه در حال سيرى است، لذتى مانند لقمه‏هاى اول را ندارد.
  14. انسانى كه كم خوراك است و خود را گرسنه نگاه مى‏دارد به ياد گرسنگى فقراء و مساكين نيز هست، وقتى درد گرسنگى را كشيد، درد گرسنگان را احساس مى‏كند و انگيزه‏اى بر يارى آنها و دعوت آنها بر سر سفره و اطعام كردن آنها مى‏شود
  15. به خلاف فرد سير و پرخورى‏ كه بى‏درد است و احساس رنج و درد گرسنگان را ندارد.
  16. به همين جهت بود كه وقتى به حضرت يوسف (عليه السلام) گفتند: چرا گرسنگى مى‏كشى، در حالى كه كليد خزينه‏هاى زمين در دست تو است و خزانه‏دار پادشاه مصر هستى؟ گفت: «اخافَ ان اشْبَعَ فَانسى الجائع»: «مى‏ترسم از اين كه سير باشم و گرسنه را فراموش كنم».
  17. كم خورى مايه كم‏مؤونه بودن است كسى كه عادت بر كم‏خورى دارد غذا‏ى كم و مال‏ محقّرى او را كفايت مى‏كند به خلاف كسى كه شكم‏پرستى كرده و
  18. خود را بر آن عادت داده است كه هر روز و شب او طلبكار او است. او را مى‏كشد به جائى كه به مال‏ مردم طمع كند و او را يا به كسب حرام مى‏كشد كه عقاب دارد، يا به حلال مى‏كشد كه حساب دارد.
  19. كم خورى و گرسنگى باعث مصونيت روان آدمى از نفوذ شيطان است.
  20. رسول گرامى (صلى الله عليه و آله) فرمودند:«انّ الشيطان يجرى مِنْ آدم جرى الدّم فى العروق فَضَيّقوا مجاريه بالجُوع»: «شيطان در دروان فرزند آدم به جريان مى‏افتد مثل جريان خون در رگها، پس راههاى او را با گرسنگى ببنديد»!
  21. با گرسنگى مى‏توان قسمت عمده از وساوس آن را كنترل كرد، قوه غضبيه و شهويه كه از اركان لشكر او هستند، با كم خوراكى تا حدّى قابل تعديل هستند
  22. اين بيست ثمره بود كه ذكر كرديم و غزالى در احياء العلووم به ده تا از اينها اشاره كرده است كه مرحوم خوئى در ذيل خطبه 159، جلد 9 آنها را آورده است.
  23. خوردن وآشامیدن در قرآن «كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا» بخوريد و بياشاميد، ولى اسراف نكنيد.
  24. براى جلوگيرى از فساد، از محبّت‏ها و لطف خداوند به انسان بگوييد. «كُلُوا وَ اشْرَبُوا ... وَ لا تَعْثَوْا»
  25. بهره‏گيرى از نعمت‏هاى الهى، نبايد زمينه‏ساز فساد باشد. «كُلُوا ... وَ لا تَعْثَوْا»
  26. اى مردم! از آنچه در زمين، حلال و پاكيزه است، بخوريد و از گام‏هاى (وسوسه انگيز) شيطان، پيروى نكنيد. براستى كه او دشمن آشكار شماست. يا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلالًا طَيِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِين
  27. در آيه ديگر: «كُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا» بخوريد و بياشاميد، ولى اسراف نكنيد.
  28. و در جاى ديگر مى‏فرمايد: «فَكُلُوا مِنْها وَ أَطْعِمُوا» بخوريد و اطعام كنيد.به دیگران هم بدهید سفره میهمانی پهن کنید دیگران راهم دعوت کنید.
  29. وادار نمودن مردم به استفاده از حرام‏ها و بازداشتن آنان از نعمت‏هاى حلال، نمودى از دشمنى آشكار شيطان است. «كُلُوا ... حَلالًا طَيِّباً ... إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ» سوره البقرة، آيه 169
  30. اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! از نعمت‏هاى پاكيزه‏اى كه به شما روزى داده‏ايم بخوريد و شكر خدارا به جاى آوريد. اگر فقط او را پرستش مى‏كنيد.يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا مِنْ طَيِّباتِ ما رَزَقْناكُمْ وَ اشْكُرُوا لِلَّهِ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ‏
  31. ولى از اهل ايمان اين توقّع است كه پس از خوردن، به دنبال عمل صالح و شكرگزارى باشند. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُلُوا ... وَ اشْكُرُوا» و «يا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا ... وَ اعْمَلُوا صالِحاً»
  32. گرسنگی وآ زمایش - وقطعاً شما را با چيزى از ترس، گرسنگى‏، زيان مالى وجانى وكمبود محصولات، آزمايش‏ مى‏كنيم وصابران (در اين حوادث وبلاها را) بشارت بده.
  33. وسايل آزمايش‏ الهى نيز تمام حوادث تلخ و شيرين و از جمله ترس و گرسنگى‏، زيان مالى و جانى و كمبود محصولات است. ترس از دشمن، محاصره‏ى اقتصادى، جنگ و جهاد و اعزام فرزندان و عزيزان به ميدان‏هاى نبرد، از جمله امتحانات است.
  34. گاهى جنبه آزمايشى دارد: «وَ لَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْ‏ءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ» ما از طريق گرسنگى‏ و ترس و ... شما را آزمايش‏ مى‏كنيم.
  35. قرآن مى‏فرمايد: «و لَنَبْلُوَنَّكُم بِشَى‏ءٍ مِنَ الخَوفِ وَالجُوعِ و نَقصٍ مِنَ الاموالِ وَ الانفُسِ وَ الَّثمَراتِ وَ بَشِّرِ الصّابِرينَ» ما شما را با ترس و گرسنگى‏ و قحطى و كم شدن مال و جان و ميوه‏ها و محصولات، آزمايش‏ مى‏كنيم، و به كسانى كه در اين حوادث، خود را نمى‏بازند و صبر و شكيبايى و استقامت از خود نشان مى‏دهند بشارت بده.
  36. خداوند انسان را گاهى با ترس، گاهى با گرسنگى‏ و زمانى با قحطى و گاهى با از بين رفتن محصولات و گاهى با ديدن داغ‏ها و از دست دادن عزيزان و زمانى با دادن نعمت و زمانى ديگر با گرفتن آن، آزمايش‏ مى‏كند.
  37. ابزار آزمايش‏، تمام شيرينى‏ها و ناگوارى‏ها است: «و نبلوكم بالشر و الخير». گاهى ابزار آزمايش ترس و گرسنگى‏ و نقص مال و مرگ و كمى محصولات و غيره است.
  38. پاسخ: آزمايش‏ الهى براى آن است كه مدّعيان راستين از مدّعيان دروغين شناخته شوند. همه انسان‏ها به نوعى ادّعا مى‏كنند كه آدم‏هاى خوبى هستند، امّا به هنگام امتحان، افراد شناخته مى‏شوند و هركس مى‏فهمد كه چه مقدار در ادّعايش راستگو بوده است. خداوند مى‏فرمايد: ما شما را به ترس، گرسنگى‏ و كمبودها آزمايش مى‏كنيم:
  39. گاهى هم‏ «نَبْلُوكُمْ بالْخَيْر» است. يك، دو سه روزى دور دستت مى‏آيد تا ببينيم چقدر دور بر مى‏دارى.
  40. اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقين)، ج‏2، ص: 387
  41. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
 

@Aseman_Mag

ما را دنبال کنید