جلسه 3-22 مبادی رشد  بصیرت در قرآن و نهج البلاغه .. رشد بصیرت فطرت دعا است. -استاد سالک     

جلسه 3-22 مبادی رشد  بصیرت در قرآن و نهج البلاغه .. رشد بصیرت فطرت دعا است. -استاد سالک     

مبادی رشد بصیرت در قرآن ونهج البلاغه -

اولین خواستگاه بصیرت در فطرت  دعا /12/ 13401                             

—1445 حوزه علمیه اصفهان مدرسه صدر بازار

 @nahjolbalaghehfarzad  یا https://safarzade.blog.ir

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

موضوع جلسه برسی رشد بصیرت 12 عامل آوردند 1- تفکرو اندیشه یعنی اندیشیدن > عقل. 2- تعقل 3- التعلم 4- الاعتبار وعبرت گرفتن  5- تقوی 6-  ذکر ویاد خدا 7-  پاکی واخلاص : پاکی 8-  زهد و پارسایی 9- قبول نصیحت پذیری 10 – الاستقبال الامور 11- المسموع وگرسنگی  12 – الدعا؛

           عوامل رشد بصیرت  استاد سالک الدعا  دوازدهمین عوامل وبرسی رشد بصیرت

1. بیش از22 مورد در نهج  البلاغه از آقا جانم امیر المومنین علی علیه السلام در موضوع  دعا بیان دارند.
2. موضوع دعا درنهج  البلاغه : شرایط دعا که 5 شرط دارد ؛ راهای اجابت ؛ دعا ونیلیش ؛ روش دعا کردن ؛ علل مستجاب نشدن ؛ فلسفه دعا ؛ نیازانسان به دعا ؛ آثار تربیتی معنوی ؛ اثر دعا ؛ اخلاص در دعا ؛ ارزش دعا ؛ اهمیت آن ؛ دعا برای شهادت ؛  برای باران ؛  برای توسعه رزق وروزی ؛ روش آن ونیایش ؛ ضرورت توجه به آن ؛ مفهوم دعا ؛ راههای اجابت دعا؛  موجب رشد وعامل بصیرت ؛ فلسفه دعا ؛ مفهوم دعا ؛....
3. فلسفه دعا : در قرآن ؛ در کلام آقا جانم امیرالمومنین ؛ ودر کلام امام حسین علیه السلام ؛ درکلام حضرت امام سجاد ؛ دربیان حضرت امام صادق و دیگر ان ائمه علیهم السلام آمده که عامل رشد بصیرت است.
4. فلسفه دعا : اولین آیه که استفاده می کنیم قرآن آیه لطف خداوند به اهل دعا: وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی عَنِّی فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ ِذا دعانِ فَلْیَسْتَجیبُوا لی‏ وَ لْیُؤْمِنُوا بی‏ لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُون‏‏....( بقره‏/ 186)
5. آیات محکم در باب دعا 7 مورد خطاب به پیامبر اکرم بخوانید مرا.یعنی در همه جا ممکن است خدارا یافتن : فَإِنِّی قَرِیبٌ‏ بقره‏/ 186
6. فلسفه دعا : پیامبر بگو به مردم نزدیک شمایم ؛ درکلمه قریب من وارد کلید واژه ها نشدم .7نوع قرب داریم می گویند قربتا الی الله  برای خدارکاری بکنیم این یک قرب 7نوع دارد چه نوع قربی است در قرب 7 نوع قرب داریم که اشاره ای کنیم ..انی قریب ازاین مقوله .. فَإِنِّی قَرِیبٌ‏ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذا دَعان‏... قالَ إِنَّما یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِین‏.. قربه‏ إلى‏ ربه من الفرائض و الطاعات‏.. قربة إلى‏ اللّه تعالى، وَ صَلَواتِ الرَّسُولِ‏، یعنی: طلب دعاء الرسول علیه السلام و استغفاره‏.. قُرْبَةٌ إِلَى‏ اللَّهِ تَعَالَى، لِأَنَّهُ مَعَالِمُ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ، وَ مَنَارُ سُبُلِ الْجَنَّةِ، وَ الْمُؤْنِسُ فِی الْوَحْشَةِ، وَ الصَّاحِبُ فِی الْغُرْبَةِ وَ الْوَحْدَةِ، وَ الْمُحَدِّثُ فِی الْخَلْوَةِ، وَ الدَّلِیلُ عَلَى السَّرَّاءِ وَ الضَّرَّاءِ، وَ السِّلَاحُ عَلَى الْأَعْدَاءِ، وَ الزَّیْنُ عِنْدَ الْأَخِلَّاءِ.
7. همگانى بودن راه قرب به خدا و رشد معنوى‏ : انسان باید به این نکته اعتقاد داشته باشد که راه رسیدن به کمالات بر روى تمام افراد باز است و هرکس مى‏تواند در آن قدم گذارد و هرکس به اندازه توان و لیاقتش، مستحق دریافت پاداش و نعمت است. دعا یکی از عوامل رشد معنوی در بصیزت و قرب به حضرت حق است.
8. همین که دست را بلاکنی که دعا کنی اجابت قبلش آمده سه جا برای دعا آمده یکی برای دنیا یکی  تا عمرت یکی بهشت ودوزخ ؛این بحث هم فابل بحث است ؛  فَإِنِّی قَرِیبٌ أُجِیبُ دَعْوَةَ الدّاعِ‏. هر وقت بخوانی جواب می هد اما دو نکته ؛ شما دو تا کار باید یکنی فلیستجب(اول باید مرا به پذبرد) ویکی هم  وَ لْیُؤْمِنُوا بی‏ اول باید مرا بپذیر وایمان هم به من هم داشته باشی؛  اگر هیچ شرطی قبول نکنیم همین دو شرط را قبول کنیم ..کافی است .. دلیش هم همین است ..عامل رشد دعا 7 تا خطاب دارد 7تا به بنده گان ..
9. عامل رشد دعا است؛ تا خطاب دارد می فرماید من . و7 خطاب به بندگان می کند قابل توجه است .وَ إِذا سَأَلَکَ عِبادِی 1-عَنِّی 2- فَإِنِّی 3- قَرِیبٌ 4- أُجِیبُ 5- دَعْوَةَ 6- الدّاعِ  7- ِذا دعانِ 7خطاب به بندگان : فَلْیَسْتَجیبُوا لی‏ وَ لْیُؤْمِنُوا  بی‏  لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُون‏‏.
10. -مهم ترین صلاح جوان انقلابی دعا ونیایش است توضح دارد....؛
11. روح هر عبادتی در قرب به خدا دعا و راز ونیایش  و راز ونیاز است؛
12. خدامتعال نزدیک به بندگان است سخن اورا می شنود.. نحن..حیات؛ ق : 43 إنَّا نَحْنُ نُحْیی‏ وَ نُمیتُ وَ إِلَیْنَا الْمَصیر.. وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ (ق16)
13. اى کسانى که ایمان آورده‏اید! هرگاه خدا و رسول شما را به چیزى که حیات‏بخش شماست دعوت مى‏کنند، بپذیرید و بدانید خداوند، میان انسان و دل او حایل مى‏شود و به سوى او محشور مى‏شوید.یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ «انفال24» بهوش باش انسان بی حوش نباشد ؛ میخواه یک مسئله مهم برایت بگویم  .. أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ..
14. من نمی فهمم شاید بزرگان ما بفهمند دست بالا کردی او حاجت تورا داده است ..یعنی اینقدر نزدیک هستیم با خدا ! آن وقت ما چقدر باید از خدا دور باشیم ؟
15. ایمان زمینه‏ى رشد، «وَ لْیُؤْمِنُوا بِی لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ» و کتب آسمانى وسیله‏ى رشد هستند، «یَهْدِی إِلَى الرُّشْدِ» . در این آیه نیز مؤمنان واقعى اهل رشد معرّفى شده‏اند. «أُولئِکَ هُمُ الرَّاشِدُونَ» به هر حال مراد از رشد در قرآن، رشد معنوى است، و این کوته فکرى است که انسان رشد را تنها در کامیابى‏هاى دنیوى بداند.
16. دعا عامل رشد وبصیرت  : دعا، وسیله‏ى رشد و هدایت است. «لَعَلَّهُمْ یَرْشُدُونَ»
17. - برخوردارى از امکانات، و قدرت امروز خود را نشانه‏ى رسیدن به رحمت الهى بدانید و براى رشد و تعالى خود دعا کنید. «وَ أَدْخِلْنِی»
18. - دعا و اظهار نیاز خالصانه‏ى شما، سبب رشد شماست، به بزرگى خدا. الْعَلِیِّ الْکَبِیرِ هُوَ الَّذِی یُرِیکُمْ ... فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ
19. در نهج بلاغه آقا جانم امیرالمومنین یک دریایی در موضوع عبادت دارند ..درکلام حضرت – عوامل رشد در دعا در بدن ؛ در فلب سالم ؛ در لقمه حلال ؛ درنیت پاک است و درنیت سوء؛ در لقمه حرام ؛ درقلب مریض؛ درشریط قبول دعا ، که اگرهیچ باشد دعایی بلا نمی رود.
20. سه شرط برای قبول دعا ؛ انی دعوه داعی اذا دعانی . اگر هیچ شرطی نداشته باشیم همین سه شرط برای ما کفایت می کند که دعای ما مستجاب شود؛ دلیلشهم همین است که لعلهم ترشدون ؛
21. عامل رشد دعاست ‏1- دستور العمل مورد  دعا حمایت در خودت با آگاهی وبصیرت وبینش امام سجاد  در دعا می فرمایند : اعطنی  ...عام رشد وبصیرت :
22. 2 مرحله دیگر رشد، در خط رهبری است که در دعا می‏خوانیم: قَالَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (علیه السلام): اللَّهُمَّ  .....وَ أَرْشَدْتَهُ لِمُوَالاةِ أَوْلِیَائِکَ، وَ مُعَادَاةِ أَعْدَائِکَ. صحیفه سجادیه، دعای 47
23. انسان در دعا به دنبال رسیدن به رشد و تکامل خود و یا رفع نواقص و کمبودهاى خود است و تناسب این دو خواسته با کلمه‏ى «ربّ» بیش از هر صفت دیگر است؛ زیرا
24. سفارش کرده‏اند که دعا را اصرار کنید. امام مى‏فرماید پشت سر هم دعا بکن (من دق باب و جد و جد) جد یعنى جدیت بکند. مگر خورشید با یک بار تابیدن خرما را مى‏پزد. وقتى زیاد دعا کردى خودت بر اثر دعا رشد مى‏کنى که ظرفت بزرگ مى‏شود و حالا وقت این است که کمکت بکند.
25. مسأله دیگر در دعا مسأله حرام خوارى و لقمه حلال است. روایت داریم: هر کس مى‏خواهد دعایش مستجاب شود، لقمه‏اش حلال باشد. هواپیما با هر بنزینى پرواز نمى‏کند. در دعا کلامی خالص با فلسفه ومنطق فدرتمند لازم وملزوم است. قالَ إِنَّما یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِین‏.
26. فلسفه دعا درقرآن ونهج البلاغه و رویاتی اجتماعی معنوی وموجب تقویت انسان - دعا، وسیله‏ى رشد و هدایت است. «لَعَلَّهُمْ‏ یَرْشُدُونَ‏»
27. فلسفه دعا درقرآن. وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرید (ق16) و همانا ما انسان را آفریده‏ایم و هر چه را که نفسش او را وسوسه مى‏کند مى‏دانیم و ما از شریان و رگ گردن به او نزدیک‏تریم (و بر او مسلّطیم)
28. فلسفه دعا درقرآن : ادب دعا این است. 1- تجلیل از خدا. به فارسى بگو: خدایا هیچ بودم. نطفه بودم. در رحم مادر عاجز بودم. وقتى به دنیا آمدم متوجه هیچ چیز نبودم. خدایا تو به من حرف زدن، شعور، فطرت، عقل، دین، بصیرت‏، فهم، سمع و گوش دادى. چه عیب‏هایى داشته‏ام که تو آنها را پوشاندى. تا خدا یک سرى چیزها را از ما نگیرد، ما متوجه نمى‏شویم‏
29. فلسفه دعا درقرآن : آیا به آن چه از آسمان و زمین، پیش رو و پشت سرشان است نگاه نکردند؟ اگر بخواهیم آنان را در زمین فرو مى‏بریم یا قطعه‏هایى از (سنگ‏هاى) آسمان را بر سرشان فرود مى‏آوریم، همانا در این (تهدید) براى هر بنده‏ى توبه کارى عبرت قطعى است.تَبْصِرَةً وَ ذکرى‏ لِکُلِّ عَبْدٍ مُنیبٍ (سبا:8) .
30. فلسفه دعا درقرآن : و همانا ما انسان را آفریده‏ایم و هر چه را که نفسش او را وسوسه مى‏کند مى‏دانیم و ما از شریان و رگ گردن به او نزدیک‏تریم (و بر او مسلّطیم).وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ (ق:16)
31. فلسفه دعا درقرآن : ما به آنچه (مخالفان) مى‏گویند آگاه‏تریم و تو مأمور به اجبار مردم نیستى (تا آنان را با زور به راه راست درآورى). پس هر که را از وعده عذاب من مى‏ترسد، به وسیله‏ى قرآن پند ده.: نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَقُولُونَ وَ ما أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذکر  بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخافُ وَعیدِ (ق:45)
32. نتیجه 1- انسان در زندگی نیازمند یک پشتیبان قدرت مند است ؛ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ..
33. 2-دعا عامل رشد : چراغ امید را در دل انسانها روشن می کند! براى اجابت دعا به عهد خدا وفا کنید. قول‏هایى که بخدا داده‏اید وفا کنید. قرآن مى‏گوید «أَوْفُوا بِعَهْدِى أُوفِ بِعَهْدِکُمْ» (بقره/ 40)
34. 3- قرابت پزیزی وایمان : نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ (ق:16)
35. 4- خداوند از رگ گردن، به انسان نزدیک‏تر است: نزدیکی ..من حب الورید..
36. 5-هرکسی نیاز مند به ارتباط به یک فرد دارد که در موقع نیاز مندی و ناکارآمدی و در بن بست به آن شخص مراجعه کند؛
37. 6-ا نسان در حوادث دنیا که مانند مو ج دریا هر لحظه موج خروشان بعد موج می آید محتاج به یک منجی ونجات دهنده دارد که صدایش را به دعا بلند می کند خدایا چرا؟ اما وقتی نجات پیداکرد و دعا وخدا را فرامش میکند ؛ فإِذَا مَسَّ الْإِنْسَانَ ضُرٌّ دَعَانَا ثُمَّ إِذَا خَوَّلْنَاهُ نِعْمَةً مّنَّا قَالَ إِنَّمَآ أُوتِیتُهُ عَلَى‏ عِلْمٍ بَلْ هِىَ فِتْنَةٌ وَلکِنَّ أَکْثَرَهُمْ لَایَعْلَمُونَ‏ «49»
38. دعا یک کسب قدرت از اوست : خدایا روزی مرا زیاکن یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْیِیکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ «انفال24»
39. در قرآن استجابت ظرفینى است، یعنى اگر مردم انتظار استجابت از خداوند را دارند باید دعوت خداوند را اجابت کنند، «اسْتَجِیبُوا لِلَّهِ‏ وَ لِلرَّسُولِ‏ إِذا دعاکُمْ‏ لِما یُحْیِیکُمْ‏» هرگاه خدا و رسول، شما را بسوى مکتب حیات بخش مى‏خوانند، پاسخ مثبت دهید تا خدا نیز دعاى شما را اجابت فرماید. «فَاسْتَجَبْنا لَهُ»، «فَاسْتَجابَ لَهُمْ رَبُّهُمْ»
40. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم