نهج البلاغه - متقین 37- 40- 2- ترس از مسئولیتها -پرهیزگاران از اعمال کم خود راضى نیستند و اعمال زیاد 1

37-40- 2-بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

تیتر موضوعی خطبه همام (متقین) را در نهج البلاغه (ح فرزاد) یا در نمایش پردازش اربعین حسینی

1. فهرست متقین 37- 40- 2- ترس از مسئولیتها - «لا یرضون من اعمالهم القلیل، و لا یستکثرون الکثیر فهم لانفسهم متهمون و من اعمالهم مشفقون» ترجمه‏: پرهیزگاران از اعمال کم خود راضى نیستند و اعمال زیاد 1
2. - شرح: مقدمه‏اى را در بحث عمل: لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ- کَبُرَ مَقْتاً عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا ما لا تَفْعَلُونَ‏:
3. اسلام دین عمل است، معمولا در تعریف آن مى‏گوئیم عبارت است از اقرار به زبان و اعتقاد قلبى و عمل به
4. ایمان تمامش عمل است - حضرت چنین فرمودند: «الإیمانُ عمل   کُلّه و القَولُ بعضٌ ذلِکَ العمل   ...»:
5. در بحث عمل شش نکته قابل ملاحظه است: نفس عمل  ، چنانکه روشن شد، دین یعنى عمل  ،
6. رشته خود پنبه مکن -«یا ابن مسعود اذا عملتَ عملا فاعمل بِعِلم و عَقْل و ایّاک و أنْ تَعمل عملا بِغَیر تدبیر و عِلمٍ فانّه جَلّ جلاله یقول و لا تکونوا کَالتّى نَقَضَتْ غَزْلَها مِنْ بَعد قوّة انْکاثا»:
7. مفاهیم دعا اعمال ما باشد - «انّکُم الى اعراب الاعمال احْوَجْ منکم الى اعراب الاقول»: «شما به اعراب دادن
8. درآینه خود بین آنچه که گفتی همانی - آئینه و ساعت وسیله‏اى بیش نیست که نظر به آن مورد توجه اصلى
9. دوباره کاری نکن - اتقان عمل و محکم کارى آن- از دستوراتى که به ما داده‏اند و حتى اگر دستورى از طریق
10. خداوند محکم کاری را دوست دارد- «انّى لَاعلَمُ انّه سَیَبْلى و یَصل الیه البَلاء و لکنّ اللّه یُحِبّ عبداً اذا عمل عملا احْکَمَه»:
11. عمل با بهترین وجه - «اذا عمل احَدُکُم عملا فَلیُتْقَنْ»: «ان الله تعالى یحب من العامل اذا عمل ان یحسن».
12. عمل به دستور محکم کاری –
13. بنا های محکم کاری صدها سال باقی ؛ باز هم رحمت به اجداد و پدران ما که هنوز آثار باستانى و بناهاى خشت
14. پشتکار در عمل  - مداومت و پشتکار«افْضَلُ العمل ادَوَمُه و انْ قَلّ»: «با فضیلت‏ترین عمل ، عملى است که
15. با استمرار عمل به جایی می رسد - مداومت بر عمل است، حتى آنها که استعداد خوب دارند با پشتکار در عمل
16. مداومت بر عمل ، گرچه در ابتدا «قلیلٌ تدوم علیه خیرٌ من کثیرٌ مَمْلول منه» «عمل کم مداوم، بهتر از عمل  
17. مداومت بر عمل گر چه کم  - انّى لُاحِبّپ‏ انْ اداوم على العمل و انْ قَلَّ»: «من دوست دارم مداومت بر عمل  کنم
18. محبوب ترین عمل نزد خدا - اگر عملى را شروع کردید یک سال مداومت بر آن کنید، زیرا در هر سال یک شب قدر است،
19. مداومت وپشتکار - مدت یک سال، شب تا صبح عبادت کرد و معلوم است که شب قدر از شبهاى سال بیرون نیست.
20. روزی یک جزء قرآن - سفارش‏مى‏کند (معلوم است تا خود چنین نمى‏کرده، این چنین سفارش نمى‏نمود).
21. ثلث آخر شب تا طلوع آفتاب - در شرح حال حاج ملّا هادى سبزوارى در تاریکى شب عبادت مى‏نمودند، تا اول طلوع آفتاب.
22. از بلوغ تا آخر عمر هر روز - در شرح حال شیخ انصارى نوشته‏اند، «عباداتى که شیخ از سن بلوغ تا آخر عمر
23. زیارت جامعه هر شب - در احوالات امام امت هم نقل شد که زیارت جامعه در هر شب براى حضرت مولى
24. اخلاص در عمل  - محور قبولى عمل  ، اخلاص است، اگر به تعلیم و تعلم مشغولى نیتت را خالص کن،
25. هرعملی درختی است - و عملى که از ریا و سمعه و خودنمائى تغذیه کرد، مانند درختى پلید مى‏گردد
26. خداوند به عمل نظر مى‏کند، او عمل صالح را دوست دارد، گرچه از انسانى شقىّ صادر شود،
27. اخلاص ؛ نصیحت ، همکاری ؛ «نصر الله عبدا سمع مقالتى فرعاها ثم بلغها الى من لم یسمعها فرب حامل فقه غیر فقیه و رب حامل فقه الى من هو افقه منه ثلاث لا یغل علیهن قلب امرء مسلم، اخلاص العمل   لله و النصیحة لا ئمة المسلمین و اللزوم لجماعتهم».
28. خفظ عمل دشوار تر از خود عمل - ابقاء و باقى گذاردن عمل بر همان نحو خالصى که تحقق پیدا کرده،
29. عمل مخفی ؛ عمل آشکار؛ عمل ریائی ؛ - «الِابقاءُ على العمل اشَدّ مِنَ العمل  » راوى سؤال مى‏کند، ابقاء بر عمل چیست؟ حضرت فرمودند: «یَصِلُ الرجل بِصِلة و یُنفِق نَفَقَةٌ للّه وحده لا شریک لَه فکُتِبَتْ له سِرّاً ثُمَّ یذکُرُها فَتُمحى فَکُتِبَت لَه علانیةٌ ثُمّ یذکُرُها فَتُمحى و تُکتَبُ له ریاءٌ»:
30. برعمل آتش نفرستید - لا تُبْطِلُوا صَدَقاتِکُمْ بِالْمَنِّ وَ الْأَذى‏: (إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ ؛ «با ذکر گفتن (الله اکبر- لا اله الا الله- سبحان الله)
31. عمل همسفر تا آخرت - اى عزیز تا این گناهان به حدّ شرک نرسیده قابل بخشش و مغفرت است،
32. برای هریک از شما سه از دوست است – عمل هر جا بروى و از تو دور نمى‏شوم، و آن عمل تو است، خواه خیر باشد خواه شرّ.
33. سه چیز مشایعت - یکى اهل و عیال و دیگر ثروت و سومى عمل او، و دو تا که اهل و عیال و ثروت باشد برگشته و عمل او با او مى‏ماند.
34. عمل صالح - اى برادر عمل صالح را برگزینى که آن رفیق همچون غلامى است که بهشت را براى تو آب و جاروب مى‏کند.
35. زمینه‏چینى و تهیه جا -«انَّ العمل الصّالِح یَذْهَبُ الى الجنَّة فَیُمَهّدُ لِصاحِبه کما یَبْعثُ الرجل غلامَه فَیَفرشَ له ثُمَّ قَرَأ «و اما الذین آمنوا و عمل  وا الصالحات فلانفسهم یمهدون»:
36. همنشین نصیحت کننده - «القرین الناصح هو العمل الصالح»: «همنشین نصیحت کننده (و خیرخواه) عمل صالح است».
37. بهترین مبلّغ - تبلیغ بوسیله اعمال- «کونوا دعاة للناس باعمالکم و لا تکونوا دعاة بالسنتکم»:
38. تأثیر زبان تأثیر عمل - تأثیر عمل بسیار بالاتر از تأثیر زبان است و حتى بهترین طریقه امر به معروف و نهى از منکر است.
39. با این مقدمه حال به فرازهاى مورد بحث بپردازیم: راضى نبودن به عمل کم و زیاد ندیدن عمل کثیر37- لا یرضون من اعمالهم القلیل. 38- و لا یستکثرون الکثیر