-بسم الله الرحمن الرحیم
-اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
شرح زیارت عاشورا... مجلس دوم : فضیلت زیارت عاشورا -4
خلاصه مجلس اول:
- روایت اول شیخ طوسى از محمد بن اسماعیل بصحرا یا بالاى بام خانه خود رود و
- با سلام اشاره به سوى قبر آنحضرت کرده
- برلعن قاتلان آنحضرت جدیت کند،
- وبعد دو رکعت نماز بخواند و اینکاررا هنگام برآمدن روز قبل از ظهر انجام دهد،
- آنگاه هم خودش درمصیبت آنحضرت گریه کند.
- وهم اگر ترسى نداشته باشد امرکند تا خانواده او نیز برآنحضرت گریه کنند
- و درخانه اش مجلس مصیبتى برپا کرده 8- ومصیبت حضرت سیدالشهداء را به یکدیگرتعزیت گویند.( اعظم الله اجورنا بمصابنا بالحسین علیه السلام و جعلنا و ایاکم من الطالبین تباره مع ولیه الاءمام المهدى من ال محمد علیهم السلام)
- - روایت دوم :صالح بن عقبه به امام باقرعلیه السلام ای علقمه 1- هرگاه تواشاره بسلام نمودى
- - و دو رکعت نماز را خواندى 3- هنگام اشاره به آنحضرت بعد از تکبیر این قول
- (زیارت عاشورا) را بگو 6- پس اگر تو این زیارت را خواندى دعا کرده اى حواجت بخواه
- - روایت سوم شیخ در مصباح از محمد بن خالد طیالس 1- پس ازآنکه زیارت امیرالمؤ منین علیه السلام فارغ شدیم. 2- امام صادق علیه السلام اینمکان آنحضرت را زیارت نمود.آنگاه شروع بخواندن زیارت عاشورا کرد 3- و بعد از نماز زیارت 4- دعاى علقمه را میخوانند.پایان
مجلس دوم نقل احتمالات درکیفیت زیارت عاشورا
- چون در چند روایتى که درباره خواندن زیارت عاشورا نقل شد اختلاف بنظر میرسد لذا علماء اعلام در کیفیت خواندن این زیارت چند احتمال داده اند.
- - احتمال اول :در روایت صالح بن عقبه است که به پشت بام خانه خود یا صحرا رود و با دست اشاره بطرف قبر آنحضرت کرده سلام بنماید و بعد از لعن بر قاتلان آن حضرت دو رکعت نماز بخواند.
- 16- درروایت علقمه دارد که حضرت فرمود این عمل را بعد از گفتن تکبیرانجام بده وعلقمه ازآنحضرت طلب دعا نمود و حضرت هم زیارت عاشورا را به وى تعلیم فرمودند. بنابراین معلوم میشود که طرز خواندن زیارت عاشورا باین نحو است که اول تکبیر بگوید.
- وچون درزیارت دیگر دستور داده اند که قبل اززیارت صد تکبیر بگویند، معلوم میشود که مراد از گفتن تکبیر صد مرتبه بوده است .
- پس قبل از زیارت عاشورا صد مرتبه تکبیر بگوید و بعد از لعن و سلام دو رکعت نماز بخواند بعد زیارت عاشورا را خوانده و بعد از سجده آن دو رکعت نماز آخر آن را هم بخواند.
- گرچه ممکنست که درروایت علقمه بگوئیم مراد از قول امام علیه السلام که فرمودند:یا علقمه اذا انت صلیت الراکعین بعد ان تؤمى الیه بالسلام فقل الایماء الیه من بعد التکبیر هذا القول .
- این باشد که در اشاره و ایماء به قبرهمان زیارت عاشورا را خوانده شود. پس مراد از دو رکعت نماز اول همان دو رکعت نماز آخر است که بعد از زیارت عاشورا خوانده میشود.
- یعنى بعد از تکبیر همان زیارت عاشورا را بخواند و بعد از لعن و سلام و اللهم حض و ذکر سجده دو رکعت نماز زیارت بخواند لکن طریقه اول بهتر واحوط است .
- رفتن بصحرا و یا بام خانه از آداب زیارت است و نه جزو آن پس اگر بآن عمل نشود مانعى ندارد.
- ضمنا دانستیم ، دعایى که از علقمه از امام خواسته همان زیارت عاشورا است که حضرت به وى تعلیم فرمودند ،
- واین دعا علقمه که پس از زیارت عاشورا میخوانند مربوط به علقمه نیست بلکه راوى آن صفوان است و بدون جهت به علقمه نسبت داده شده است .
- احتمال دوم این است که زیارت و دعا، با تمام اجزاء آن دو مرتبه خوانده شود. یکبار قبل ازنماز و یکبار بعد از نماز. این احتمال را مرحوم مجلسى در بحارالانوار داده است .
- وگویا و جهش این باشد که ایماء بعد از نمازسابق دانسته است چه از حدیث استفاده میشود که در حال ایماء باید این زیارت را خواند.
- احتمال سوم احتمالیست که فاضل محدث شیخ ابراهیم کفعمى در کتاب جنة الوافیه نقل نموده و حاصل آن اینست که اول بربام یا به صحرا رود و سلام برآنحضرت نماید و قاتلان آنحضرت را لعن و نفرین کند و دراین کار مبالغه نماید،
- وبعد دو رکعت نماز کرده مشغول به نوحه شود و درخانه عزادارى برپا کند و دعاى تعزیت - اعظم الله اجورنا الخ - به یکدیگر بگویند.
آنگاه صد مرتبه تکبیر گفته متوجه قبر شود، زیارت را با دعاى سجده آورد و بعد از دو رکعت نماز دعاى صفوان را بخواند. - وجه این احتمال آنست که بین صدر و ذیل حدیث جمع کرده و کلام علقمه را حمل کرده بر اینکه بعد از زیارت از دور خواهش زیارت دیگرى کرده است . نه اینکه دعایى براى زیارت خواسته باشد. مبداء این توهم قول اوست که گفته : علمنى دعا ادعوا به ذلک الیوم ...
- احتمال چهارم :اینست که اول زیارت ششم اززیارت مطلقه امیرالمؤ منین علیه السلام که درتحفة الزائر مجلسى ومفاتیح محدث قمى مذکور است و شروع آن ، 1- السلام علیک یا رسول الله است بخواند و یا زیارت دیگرى از آنحضرت و یا لااقل سلامى به آن حضرت عرض کند.2- السلام علیک یا امیرالمؤ منین اگر زیارت ششم را خواند (که بهتر است همین زیارت خوانده شود) 3- شش رکعت نماز زیارت پس ازآن بجا آورد و4- اگرغیر زیارت ششم را خواند دو رکعت نماز زیارت بجا آورد 5- و بعد تکبیر گفته زیارت عاشورا 6- وآنگاه دو رکعت نماز زیارت را بخواند 7- و پس ازآنهم دعاى علقمه که همان دعاى صفوان باشد بخواند.
- باید دانست که بهترین طرز خواندن زیارت عاشورا به همین کیفیت است و وجه جمعى است بین تمام وجوه که رعایت احتیاط تمام درآن شده است.
- زیرا در روایت صفوان ذکر شد که چون بزیارت امیرالمؤ منینعلیه السلام آمد همان زیارت ششم را خواند و بعد از تمام شدن زیارت روى خود را بطرف قبر امام حسین علیه السلام علیه السلام نمود و زیارت عاشورا را با نماز و دعاى آن خواند وبعد گفت که با امام صادق علیه السلام اینجا آمدیم و حضرت اینگونه زیارت کرده و نماز و دعا خواندند و فرمودند که اى صفوان این زیارت را ضبط کن و این دعا را بخوان و همیشه حضرت امیرالمؤ منین و امام حسین علیهما السلام را باین نحو زیارت کن که من ضامن شوم کسى که این عمل را انجام دهد خداوند تمام آن ثوابها را .الخ ...
- مؤ ید دیگر این وجه عبارتى از خود دعاى بعد از زیارت عاشوراست که میفرماید:
- ... استودعکما الله و لاجعله الله اخر العهد منى الیکما انصرفت یا سیدى یا امیرالمؤ منین و مولاى و انت یا ابا عبدالله یا سیدى و سلامى علیکما متصل ما اتصل اللیل و النهار واصل ذلک الیکما غیر محجوب عنکما...
- فائده مقتضى ظاهر ادله آن است که تمام عمل در یک نشست بجا آورد و به طورى که در اثناى عمل هیچ فاصله اى نیفتد ولى ظاهرا بعضى کارها یا حرف زدن یا راه رفتن در بین عمل ضررى ندارد چنانکه میتواند صد مرتبه لعن و سلام را بتدریج در روز بگوید.
- نیز جایز است که زیارت عاشورا را در شب بخواند اگر چه در زیارت دارد که : اللهم ان هذا الیوم تبرکت به بنى امیة ولى اختصاص به روز ندارد
- زیرا در حدیث صفوان ذکر شد که حضرت فرمودند : اذا حدث لک حاجة پیش آمد درهرمکانى هستى الخ..که فرمایش امام نص درعموم زمانست .
- نیز اگر چه در خبرعلقمه زیارت عاشورا اختصاص به روز عاشورا دارد ولى در خبرصفوان آمده که امام فرموده:
- اگر بتوانى امام حسین علیه السلام را هر روز باین زیارت بخوانى بجا آورد که تمام این ثوابها براى تو خواهد بود.
- بلکه در عبارت کامل الزیارة آمده است که اگر بتوانى هر روز عمرت این زیارت را بخوان .نیز براى برآمدن حاجات و امور مهم ،
- خواندن زیارت عاشورا بسیار مجرب است و درذیل خبرصفوان فرمود هر گاه براى و حاجتى پیش آید این زیارت را بخوان به هر کجا که باشى
- و حاجت خود را از خداوند سئوال کن که برآورده میشود.علماء براى برآمدن حاجات چهل روز پیاپى خواندن زیارت عاشورا را در ساعت معین بسیار مجرب دانسته اند، گر چه در روایت چهل روز وارد نشده ولى تجربه اینمطلب را ثابت نموده است.
- -اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم