جلسه 40 موانع رشد بصیرت لجاجت  در قرآن ونهج البلاغه حوزه علمیه اصفهان مدرسه صدر بازار استاد سالک اول مهر 1402 برابر 7ربیع الاول 1440

بسم الله الرحمن الرحیم 

اللهم صل علی محمد وآل محمد

جلسه 40 موانع رشد بصیرت لجاجت  در قرآن ونهج البلاغه

حوزه علمیه اصفهان مدرسه صدر بازار استاد سالک

اول مهر 1402 برابر 7ربیع الاول 1440

   @nahjolbalaghehfarzad  یا https://safarzade.blog.ir

0. امشب شهادت امام حسن عسگری  علیه السلام و ..ولایت عهدی حضرت حجت بن الحسن مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف  که 1185 سال است که از غیبت آقامان می گذرد اللهم عجل لولیک الفرج
1. از آیات قرآن استفاده می کنیم درموضوع  موانع رشد بصیرت خیره سری ولجاجت  است سوره هود 19 و20:
2. الَّذینَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ وَ یَبْغُونَها عِوَجاً وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ کافِرُونَ (هود/19) توانی فرار از زمین ندارند   خودشان گمراهند  حقیقت را نمی بینند راه خدارا کج وعوج قرار می دند
3. أُولئِکَ لَمْ یَکُونُوا مُعْجِزینَ فِی الْأَرْضِ وَ ما کانَ لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ أَوْلِیاءَ یُضاعَفُ لَهُمُ الْعَذابُ ما کانُوا یَسْتَطیعُونَ السَّمْعَ وَ ما کانُوا یُبْصِرُونَ (20/ هود) نکات زیاد وقابل توجه محیط بحث ماست .
4. اهم امورداین آیه: کسانی که خسران دنیا وآخرت را دارند مورد بحث است.
5. اگر یک سوال شود .زیانکارترین مردم چه کسانی هستند نکته اول ستم کارترین مردم چه کسانی هستند . قرآن می فرماید آنهایی که  دروغ وتهمت  به خدا می بندد . خدارا قبول ندارند وپیامبر خدا را هم  قبول ندارم .
6. دوم نکته تکذب پیامبر وتکدیب خدا ..ریشه اش شرک ایست بالاترین تهمت به خدا می بندد علت اصلی و ریشه آنرا را می توان در سه  جمله بیان کرد
7. آن چند جمله این مطلب است .
8. یک مردم را به انواع مختلف از راه  خدا باز می دارند القاء  شبه برای ایجاد موانع بصیرت . از راه تهمت ودروغ آگاهی مردم را تضیع می کنند
9. دوم وعده می دهند مردم را از راه خدا جدا می کنند . نتیجه آن می شود که مطامع شیطان پایه بگیرد  راه مستقیم خدارا کج  وموج نشان می دهند ..
10. سوم مقصود را بدون حاشیه وراهنمایی نمایان می کنند  اینها مردمی مریض هستند وبه بن بست می خورند چون راه الهی را کج ومووج به مردم نشان می دهند . باانواع تحریف ها جامعه را منحرف میکنند مومن به بعض و کافر به بعض  نمونه آن در د فاع مقدس داشتیم  مثل لطف الله سلظانی از منافقین.که 17 هزار نفر را به قتل برساندند . وآخر الامر خدا او را کورش کرد برای انواع انحرافات را در عقیده مردم انجام داد. چون تفسیر به رای با آیات قرآن  مانند آقای ابراهیم یزدی  (وزیرخارجه دولت بازرگان)حرف هایی می زد که آمریکا  پسندید بود  برای افراد جلسه کارت صادر کرده بود وتفسیر به رای  که مخفی ساختن حقایق یکی از موانع رشد بصیرت چرا این طور است / چون ایمان ندارند وهم کافروند؛ که سر چشمه انحرافات عدم ایمان به قیامت که نمونه آن در جامعه امروزی خودمان بسیار است .
11. چند نکته اینجا قابل توجه است
12. 1- بستن راه خدا یا کج نشان دادن آن، ظلم است. الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ الَّذِینَ‏ یَصُدُّونَ‏ ...یَصُدُّونَ‏ ... - دین خدا هیچ گونه کجى و انحرافى ندارد و مخالفان، خود شبهه و انحراف درست مى‏کنند. «یَبْغُونَها عِوَجاً»
13. 2- ایمان نداشتن به آخرت مقدّمه‏ى هرگونه ظلمى است. «بِالْآخِرَةِ هُمْ‏ کافِرُونَ‏»
14. 3- رهبران گمراه که سبب انحراف دیگران شوند، گناه آنان را نیز بر دوش مى‏کشند. یَصُدُّونَ‏ ... یَبْغُونَها عِوَجاً ... یُضاعَفُ لَهُمُ الْعَذابُ‏.. الَّذِینَ‏ یَصُدُّونَ‏ عَنْ‏ سَبِیلِ‏ اللَّهِ‏ وَ یَبْغُونَها عِوَجاً ... یُضاعَفُ لَهُمُ الْعَذاب‏
15. خودشان ودیگران زا گمراه می کنند .. پس ستمگران، تحت سیطره‏ى قهر و قدرت الهى قرار دارند و عاقبت کار خود را خواهند دید. «لَمْ‏ یَکُونُوا مُعْجِزِینَ‏ فِی‏ الْأَرْضِ‏»
16. اهل افترا گمان نکنند که حمایت و ولایت طاغوت‏هاهستند، بلکه سبب نجات آنها خواهد شد. «ما کانَ‏ لَهُمْ‏ مِنْ‏ دُونِ‏ اللَّهِ‏ مِنْ‏ أَوْلِیاءَ»
17. رهبران گمراه که سبب انحراف دیگران شوند، گناه آنان را نیز بر دوش مى‏کشند. یَصُدُّونَ ... یَبْغُونَها عِوَجاً ... یُضاعَفُ‏ لَهُمُ‏ الْعَذابُ‏
18. کفر و لجاجت  و تعصّب، چنان چشم و گوش منحرفان را کور و کر نموده که نمى‏توانند حقّ را ببینند و یا بشنوند. ما کانُوا یَسْتَطِیعُونَ‏ ...الَّذِینَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ وَ یَبْغُونَها عِوَجاً ... یُضاعَفُ‏ لَهُمُ‏ الْعَذاب‏
19. با این گونه افراد باید چه کرد - ؟ :  قال علی علیه السلام . درترک مناظره ولجاجت   با ای نگونه افراد؛ من ضن بعرضه  فلیدع المراء - من‏ ضنّ‏ بعرضه‏ فلیدع‏ المراء. علاج ترک مناظره لجاجت  گونه آن است که مناظره را ترک کند ورها کنند مجلس را .على (علیه السلام) : هر آنکه آبروى خویش را بخیل و خواهان است باید نزاع و ستیز (با بى‏آبرویان) را از دست بگذارد. الف کلمة لأمیر المؤمنین و ... صفحه 36، و نهج البلاغه‏....
20. هر کس آبروى خویش خواهد ..... سزد کو از ستیز و کینه کاهد.
21. که گر با ناکسان او در ستیزد ..... بغیر از آبرو از خود نریزد ....نهج البلاغه منظوم جلد 9 و 10 صفحه 135 کلمه قصار 353
22. ترک لجاجت  کنید چون در لجاجت   گروهی . اگر بامنطق وعقل صحبت کنند اثر بخش است و عده میانه دار هستند که اثر پذیر نیست و گروه سومی در لجاجت  وپروا از حق وحقیقت وزیر بار نمی روند که بحث با آنها  فایده ندارد  ..قال علی علیه السلام  در خطر لجاجت  می فرمایند از لجاجت  دوری کنید ! .چون لجاجت  سستی اراده میاورد چون طرف مقابل یااراده ندارد ویا در انجام انجام اراده سست  میباشد و درتصمیم  گیری دارای مشکل است که به انحراف کشیده میشود حکمت 182! مَنْ‏ لَمْ‏ یُنْجِهِ‏ الصَّبْرُ أَهْلَکَهُ الْجَزَعُ‏.. شکیبائى ناگوارى‏هاى روزگار را در مى‏نوردد (و از بین مى‏برد) و بیتابى زمان را (در ناگوارى‏ها) یارى مى‏کند.
23. قال علی علیه السلام  در هوای پرستی معاویه  نامه 37 می فرمایند : وَ کَتَبَ ع إِلَى مُعَاوِیَةَ فِی کِتَابٍ آخَرَ فَسُبْحَانَ اللَّهِ مَا أَشَدَّ لُزُومَکَ‏ لِلْأَهْوَاءِ الْمُبْتَدَعَةِ وَ الْحَیْرَةِ الْمُتَّبَعَةِ مَعَ تَضْیِیعِ الْحَقَائِقِ وَ اطِّرَاحِ الْوَثَائِقِ الَّتِی هِیَ لِلَّهِ طَلِبَة...در هوایپرستی ولجاجت  معاویه ..أبو عبیده نقل کرده که معاویه نامه‏اى به أمیر المؤمنین علیه السّلام نوشت که فضائل من بسیار است: پدر من از بزرگان جاهلیّت بود، و من نیز فرمانرواى مسلمانان گشتم، من با پیامبر خویشى سببى داشته و به واسطه خواهرم که مادر مؤمنین است من دایى مؤمنین مى‏باشم، و نیز کاتب قرآن نیز بوده‏ام.
24. أمیر المؤمنین علیه السّلام پس از مطالعه نامه فرمود:برای رفع ودفع لجاجت فرمودند بنویس.. آیا این پسر هند جگرخوار است که به فضائل خود به من فخر مى‏کند؟! اى غلام این نامه را براى او معاویه بنویس: محمّد پیامبر برادر و هم ریشه من و حمزه سیّد الشّهداء عموى من است. و جناب جعفر که شبانه روز با فرشتگان پرواز مى‏کند برادر من است. و دخت پیامبر خدا فاطمه علیها السّلام زوجه و همراز من بود، و چنان با هم صمیمى بودیم که گویى گوشت تن من مخلوط به گوشت و خون او بود.و دو دخترزاده پیامبر (حسن و حسین) دو فرزند منند، پس کدامیک از شما سهمى چون من دارد؟. از همه شما در اسلام پیشى گرفتم، در حالى که پسر بچّه‏اى به بلوغ نرسیده بودم.و در همان کودکى با پیامبر نماز خواندم، و در شکم مادرم به پیامبر ایمان آورده بودم.
25. ودرحکایت  کی عثمان را کشت بیان می کند.. ٌ وَ عَلَى عِبَادِهِ حُجَّةٌ فَأَمَّا إِکْثَارُکَ الْحِجَاجَ عَلَى عُثْمَانَ وَ قَتَلَتِهِ فَإِنَّکَ إِنَّمَا نَصَرْتَ عُثْمَانَ حَیْثُ کَانَ النَّصْرُ لَکَ وَ خَذَلْتَهُ حَیْثُ کَانَ النَّصْرُ لَهُ وَ السَّلَام‏ پس سبحان اللّه، چه سخت به هوسهاى نو پدید آورده گرفتارى، و به سرگردانى ملالت بار دچار. حقیقتها را ضایع ساخته، پیمانها را به دور انداخته، حقیقت و پیمانى که خواسته خداى سبحان است و حجّت بر بندگان. اما پرگویى تو در باره عثمان و کشتن او، تو عثمان را هنگامى یارى کردى که انتظار پیروزى داشتى و آن گاه که یارى تو به سود او بود او را خوار گذاشتى، و السلام.
26. قال علی علیه السلام : در صفت نا پسند انسانهای پلید جلسه آینده بحث دوم لجاجت  ان شاالله گفته خواهد شد . درحکمت 2 نهج البلاغه : در معرفته الرذایل الاخلاقیه  قال علی علیه السلام : 13 وَ قَالَ علیه السلام. لِلْأَشْتَرِ یَا مَالِکُ احْفَظْ عَنِّی هَذَا الْکَلَامَ وَ عِهْ- یَا مَالِکُ بَخَسَ مُرُوَّتَهُ مَنْ ضَعُفَ یَقِینُهُ- وَ أَزْرَى‏ بِنَفْسِهِ‏ مَنِ‏ اسْتَشْعَرَ الطَّمَعَ‏- وَ رَضِیَ بِالذُّلِّ مَنْ کَشَفَ عَنْ ضُرِّهِ- وَ هَانَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ مَنْ أَطْلَعَ عَلَى سِرِّهِ- وَ أَهْلَکَهَا مَنْ أَمَّرَ عَلَیْهِ لِسَانَهُ-  13- بمالک اشتر فرمود: مالک: این سخن را از من بگوش بگیر و حفظ کن.
27. مالک: هر کس تعینش ضعیف باشد جوانمردى خود را ناچیز نموده، و خود را خوار نموده کسى که بدنبال طمع است، و هر که پرده از گرفتارى خود بردارد موجب خوارى خود شده پیش هر که مطلع بر اسرار او بشود بى‏ارزش خواهد شد، و خود را به هلاکت افکند هر که افسار خود را بدست زبان خویش دهد. حرص شدید خطرآفرین است. هر که دل بامور مختلفى که از هم فاصله دارند ببندد دچار دل‏زدگى بآنها مى‏شود. بخل ننگ است و ترس نقص، ورع و پرهیزکارى سپر است و سپاسگزارى ثروت. شکیبائى شجاعت، شخص فقیر در وطن و شهر خود غریب است، فقر و تنگدستى زبان شخص را از استدلال بنفع خویش کوتاه میکند.
28. حضر ت امام رحمت الله علیه  فرمودند  صدام سه هدف داشت  1- طمع ریاست 2- ازبین بردن جمهری اسلامی 3- ازبین بردن مرز های فکری واعتقادی وجغرافی ایران وعراق .. نتیجه چه شد خار وذلیل شد بطوری که داخل قبر در تکریت رفته بود ودر همان جا مخفی همرا کثافت وکرم افتادگی وشپش و....
29. 3- سختی خودشان را وسختی دیگران را آشکار می کنند .هویت خودشان را بر ملا می کنند  حضرت می فرمایند خودشان را خوار می کنند .. بر اثر بی بصیرتی ..
30. خطر آفرین  است لجاجت  : لذا می فرمایند رازت را بر کسی مگو  که خدا ستار العیوب است .عدم بصیرت باعث خطرآفرینی است. هر که دل بامور مختلفى که از هم فاصله دارند ببندد دچار دل‏زدگى بآنها مى‏شود. بخل ننگ است حکمت 2 عدم بصیرت  در نهج البلاغه ضد ارزش هاست  من جمله لجاجت
31. لجاجت  خطر آفرین است باید از آن پرهیزکرد .باید لجاجت  را ترک کرد ..چون فایده ندارد .کور شده حقایق را نمی بیند کر شده گوش او حقایق را نمیشنود -  به چند دلیل
32. حقایق را نمیشنود -  به دلیل اینکه خودش را تسلیم شیطان کرده است  علم شناختی وعلوم شناختی  اراده ای ندارد تابع هوای هست .
33. نکته دوم کم بود فکر دارد ضعیف التفکر هستند. آدمی که ضعیف  اندیشه وتفکر است  به حرف حق گوشنمی دهد . حرف انحرافی را می پذیرد  وگفتن ما ها برای او اثر ندارد و نتیجه نمی رسد .
34. آدمهای با بصیرت لایه های روی عقل وفکرشان را کنار می زنند ومبلغین جامعه وظیفه دارند که کمک کنند این لایه های روی فکر را ازدیگران به زدیند وعقل وبصیرت را شکوفا کنند.
35. تولید محتوی یکی از وظیفه مبلغین است . که منبر اوروز همین فضای مجازی می باشد که لجاجت  در برابر حقیقت و حق  مقام انسانی را از جامعه دور شود. چون ماهیت انسان فطرتا سماجت نمی کند واقدامی علیه فطرت ندارد ولیک لجاجت  نمی گذارد . گریه برای رفتن به جبهه بعضا فرار از ورشکسته گیر وامیال دنیوی بود . در حرف باید عمل همراه باشد ویکی باشد نه دویت ایجاد کند آیه «یَقُولُونَ ما لا یَفْعَلُونَ» نباشد..
36.   خداوند مارا از این لجاجت  وخودبینی نجادت دهد  گرفتاری در ای مسیر سخت است . در در زندان قبل انقلاب نماز می خواند بعد ا انقلاب وآزادی از زندان نماز را گذاشت کنار رفت خارج وبرعلیه جمهری اسلامی خدا عاقبتمان را به خیر کند . کلام امام راه نجات . کلام مفام رهبری راه نجات است
37. به مناسبت امروز حدیثی در خصوص موضوع لجاجت از حضرت امام حسن عسگری علیه اسلام می فرمایند  در جواب نامه ...طبقات .. یعَتِهِ یُعَرِّفُهُ اخْتِلَافَ الشِّیعَةِ- فَکَتَبَ علیه السلام  إِنَّمَا خَاطَبَ اللَّهُ الْعَاقِلَ- وَ النَّاسُ فِیَّ عَلَى طَبَقَاتٍ الْمُسْتَبْصِرُ عَلَى سَبِیلِ نَجَاةٍ- مُتَمَسِّکٌ بِالْحَقِّ مُتَعَلِّقٌ بِفَرْعِ الْأَصْلِ- غَیْرُ شَاکٍّ وَ لَا مُرْتَابٍ لَا یَجِدُ عَنِّی مَلْجَأً- وَ طَبَقَةٌ لَمْ تَأْخُذِ الْحَقَّ مِنْ أَهْلِهِ- فَهُمْ کَرَاکِبِ الْبَحْرِ یَمُوجُ عِنْدَ مَوْجِهِ- وَ یَسْکُنُ عِنْدَ سُکُونِهِ- وَ طَبَقَةٌ اسْتَحْوَذَ عَلَیْهِمُ الشَّیْطانُ‏-شَأْنُهُمُ الرَّدُّ عَلَى أَهْلِ الْحَقِّ وَ دَفْعُ الْحَقِّ بِالْبَاطِلِ‏ حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ‏ فَدَعْ مَنْ ذَهَبَ‏ یَمِیناً وَ شِمَالًا فَإِنَّ الرَّاعِیَ إِذَا أَرَادَ أَنْ یَجْمَعَ غَنَمَهُ جَمَعَهَا بِأَهْوَنِ سَعْیٍ وَ إِیَّاکَ وَ الْإِذَاعَةَ وَ طَلَبَ الرِّئَاسَةِ فَإِنَّهُمَا یَدْعُوَانِ إِلَى الْهَلَکَةِ
38. ترجمه .. کسى است بینا است و راه رستگارى را میداند که 1-چنگ بحقیقت زده و شاخه‏هاى آنها را دستاویز کرده هیچ شک و تردیدى ندارد و جز بمن پناه نمى‏برد 2- کسى که حقیقت را از اهل حق نگرفته آنها مانند دریانوردان هستند که با اضطراب امواج مضطرب و با سکون آن ساکنند.3- دسته دیگر شیطان بر آنها چیره شده و کار آنها رد کردن اهل حق است و بوسیله باطل بمبارزه حق رفتن بواسطه حسادتى که دارند. رها کن آنهائى را که بچپ و راست میروند. چوپان وقتى بخواهد گوسفندهاى خود را جمع کند با کمترین کوشش جمع میکند. از افشاگرى و ریاست‏طلبى بپرهیز که موجب هلاکت میشوند.
39. عن عکرمة فی قوله: (أُولئِکَ الَّذِینَ یَدْعُونَ یَبْتَغُونَ إِلى‏ رَبِّهِمُ الْوَسِیلَةَ) برای دوری از لجاجت باید به وسیله های اللهی چنگ زد .که آنها پنج نور اللهی هستند. قال: هم النبی و علیّ و فاطمة و الحسن و الحسین علیهم السلام.
40. ترجمه عکرمه در باره سخن خداوند: «أُولئِکَ الَّذِینَ یَدْعُونَ‏ یَبْتَغُونَ‏ إِلى‏ رَبِّهِمُ‏ الْوَسِیلَةَ» گفت:آنان پیامبر و على و فاطمه و حسن و حسین هستند. لجاجت در امر ولایت عاقبت خوشی در پی نخواهد داشت
41. بهترین وسیله برای اخراج از لجاجت از گدشته گان درس گرفته ام پنج نور مقدس هستند: «یَقُولُونَ ما لا یَفْعَلُونَ»
42. مطالعه تاریخ، سرگرمى نیست، وسیله عبرت است. فَاعْتَبِرُوا ... تاریخ، گذرگاه است نه توقّف‏گاه. - اهل بصیرت در تاریخ موفق بوده اند.- استفاده از تاریخ، بصیرت مى‏خواهد. «فَاعْتَبِرُوا یا أُولِی الْأَبْصارِ» اهل بصیرت در تاریخ موفق بوده اند.

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

-----