جلسه 16 عوامل رشد بصیرت یاد و ذکر خدا در نهج البلاغه  جلسه 16 ؛ 12آذر 1401

جلسه16عوامل رشد بصیرت در قرآن و نهج البلاغه .. ذکر ویاد خدا 12آذر 1401-1445   استاد سالک عوامل رشد بصیرت در قرآن ونهج البلاغه – پاکی واخلاص -  —1445 حوزه علمیه اصفهان مدرسه صدر بازار @nahjolbalaghehfarzad  یا https://safarzade.blog.ir

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم عوامل رشد

بصیرت در نهج البلاغه  جلسه 16 ؛ 12آذر 1401

موضوع جلسه برسی رشد بصیرت 12 عامل آوردند 1- تفکرو اندیشه یعنی اندیشیدن > عقل. 2- تعقل 3- التعلم 4- الاعتبار وعبرت گرفتن  5- تقوی 6-  ذکر ویاد خدا 7-  پاکی واخلاص  8- زهد و پارسایی 9- قبول  نصیحت پذیری 10 – الاستقبال الامور 11- المسموع وگرسنگی 12 – الدعاء

1. 6--  ذکر ویاد خدا یکی از عواامل رشد بصیرت -  ذکر در قرآن 256 مرتبه آمده َ..
2. ذکر در قرآن 256 بطور عام آمده :  اذکر وا نِعْمَتِیَ الَّتی‏ أَنْعَمْتُ عَلَیْکُم‏... البقرة : 152 فَاذکر ونی‏ أَذکر کُمْ وَ اشْکُرُوا لی‏ وَ لا تَکْفُرُون‏.... البقرة : 269 یُؤْتِی الْحِکْمَةَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ الْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثیراً وَ ما یَذکر  إِلاَّ أُولُوا الْأَلْباب‏... برای صلاه..َ وَ لا یَذکر ونَ اللَّهَ إِلاَّ قَلیلاً ... الأنعام : 126 وَ هذا صِراطُ رَبِّکَ مُسْتَقیماً قَدْ فَصَّلْنَا الْآیاتِ لِقَوْمٍ یَذکر ون‏... الحجر : 9 إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذکر  وَ إِنَّا لَهُ لَحافِظُون‏... طه : 34 وَ نَذکر کَ کَثیرا...
3. درقرآن14 بار ذکر الله آمده الرعد : 28 الَّذینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذکر  اللّه أَلا بِذکر  اللّه تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب... الحج : 35 الَّذینَ إِذا ذکر  اللّه وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ الصَّابِرین‏... النور : 37 رِجالٌ لا تُلْهیهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَیْعٌ عَنْ ذکر  اللّه وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إیتاءِ الزَّکاة... مِنْ یَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى‏ ذکر  اللَّه‏...
4. 22 مرتبه ذکری در قرآن آمده  طه : 124 وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذکر ی فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَعْمى‏... هود : 114 وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَیِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّیْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئاتِ ذلِکَ ذکر ى‏ لِلذَّاکِرین‏... الشعراء : 209 ذکر ى‏ وَ ما کُنَّا ظالِمین‏... ص : 43 وَ وَهَبْنا لَهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنَّا وَ ذکر ى‏ لِأُولِی الْأَلْباب‏
5. ذکر ویاد خدا  شکست شیطان دارد - ذکر الله راه پیروزی انسان از وسوسه های شیطان چه چیزی جز  ذکر و یاد خدا می تواند:
6. یاد و ذکرخدا دور کنید شیطان را - ذکر اللَّه‏ : شیطان‏. «فَأَنْساهُمْ ذکر  اللَّهِ»  شیطان، آنها را از یاد خدا غافل کرد.
7. یاد و ذکرخداشیطان رجیم را به زمین خواهد زد-  شیطان‏، گاهى از دور چیزى را به افراد القا و وسوسه مى‏کند و گاهى از نزدیک همدم آنان‏مى‏شود. مؤمنان از وسوسه‏ها و القائات شیطان مى‏گریزند، امّا آنگونه که در آیه‏ى 36 سوره‏ى زخرف مى‏خوانیم: «مَنْ یَعْشُ عَنْ ذکر  الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ» هرکه از یاد خدا رخ برتافت، شیطانى براى او برمى‏انگیزیم تا یار و همنشین دائمى او باشد...
8. یاد و ذکرخدا دفع ورفع بلایا-  در برخى روایات، ذکر «لااله الّا اللّه» براى دفع وسوسه‏هاى شیطان‏ توصیه شده است. ..
9. یاد و ذکرخدا شهاب علم وپیروزی دارد- ذکراللَّه‏ : هرگاه شیطان صفتى وسوسه‏اى نماید، با استدلال ومنطق محکم بر او هجوم آورده و بدعت و التقاط و وسوسه‏هاى او را با شهاب علم و برهانِ اهل ذکرمحو مى‏کنیم.
10. نماز بپادارید برای یاد وذکرخدا - ذکر رحمن : نماز، ذکر  رحمن است، «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذکری» قرآن، ذکر  رحمن است، «نَحْنُ نَزَّلْنَا الذکر »  پس هر کس از نماز و قرآن اعراض کند دچار سلطه شیطان‏ همراه مى‏شود.«فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ»
11.  دل ما جای رحمان است -ذکر رحمن : دل یا جاى رحمن است یا شیطان‏. «وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذکر  الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً»
12. اعراض از ذکر خدا که زمینه سلطه شیطان‏ است، ظلم به خویش و انبیاست.«إِذْ ظَلَمْتُمْ»
13. یاد و ذکرخدا وعدم سلطه - ذکر اللَّه‏ : مؤمن در صورت تماس با شیطان‏، متذکر  یاد خدا مى‏شود، «مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذکر وا» امّا منافق که از مرحله تماس به مرحله سلطه‏پذیرى شیطان رسیده، دیگر متذکر  هم نمى‏شود. «فَأَنْساهُمْ ذکر  اللَّهِ»
14. یاد و ذکرخدا وعدم همنشینی با شیطان-  ذکر اللَّه‏ : روشن است که غفلت از یاد خدا، سبب هم‏نشینى با شیطان‏ شده: «وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذکر  الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ»  و انسان را به عذاب شدید و فزاینده‏اى گرفتار مى‏سازد. «وَ مَنْ یُعْرِضْ عَنْ ذکررَبِّهِ یَسْلُکْهُ عَذاباً صَعَداً»
15. امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه‏ «وَ إِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ» فرمودند: اهل ایمان با همسران بهشتى و اهل دوزخ با شیطان‏ قرین مى‏شوند.
16. تقوی ویاد ودگر خدا - ذکر اللَّه‏ : نکاتی که  تقوبت امور تقوی در وجود زندگی انسان درتمام رشته ها و زندگی در برابر شیطان عبارت است از تقوی ؛
17. نام ویاد خدا صدمه شیطان را مسدد کند - ذکراللَّه‏ : شیطان طواف میکند در فکر و اندیشه و تفکر انسان > یا خدا پرسه شیطانی را مسدود می کند؛ وبه روح وقلب انسان یاری میدهد تقویت شود به پاره کردن روح و قلب انسان دست اندازی نمی تواند
18. یاد ذکرخدا وعدم صدمه شیطان - شیطان مخلصین  با فتحه لام را نمی تواند صدمه ای بزند. اما شیطان در محور مخلصین با کسره لام میگردد
19. ذکراللَّه‏ - آنجا که ذکر خدا نباشد: تلگراف به شاه : دربار شاه‏ به استاندارى خوزستان تلگراف‏ شد که این آمریکایى خیلى مهم است وقتى مى‏رود او را بدرقه کن. هیئت بلند پایه‏ى خوزستانى به فرودگاه رفتند و آمریکایى فرار کرد. چون سفارش شده بود یک کادوى قیمتى به آمریکایى دادند. کادو قالى ابریشم بود. آمریکایى هم یک جعبه داد و گفت: به اعلى حضرت بدهید. به سفارت اعلام کردند که ما این آمریکایى را بدرقه کردیم و یک قالى ابریشمى هم به ایشان دادیم. او هم یک جعبه براى شاه داده است. (دستمال کاغذی مصرف شده در توالت )
20. یاد خدابصیرت آورد-  ذکر اللَّه‏ : بصیرت :  باید طواف شیطان را مسدود کند. اجازه نمی دهد که باتبر رفیقانش را بکشد
21. یاد خداعامل رشد-  ذکراللَّه‏ : ذکر خدا عامل رشد و بصیرت  در نهج بلاغه حدود 180 واژه ذکر  آمده است
22. یاد خدا بهترین بیان- أفیضوا فى ذکر اللّه فإنّه أحسن الذکر ، و ارغبوا فیما وعد المتّقین‏
23. یاد وذکرخدابهترین فیض وبهترین گفتار- و الافاضة فى ذکراللّه : الاندفاع و کونه أحسن الحدیث‏
24. هیچ تجارتی وسودی بهتر از یاد ودکرخدا نیست-  و من کلام له علیه السّلام قاله عند تلاوته: (رِجَالٌ لَا تُلْهِیهِمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَیْعٌ عَنْ ذکراللّه )
25. با یاد خدا ازحساب کشی می کرد- فحاسب نفسک لنفسک، فإنّ غیرها من الأنفس لها حسیب غیرک. اقول: الذکر : هو القرآن الکریم، و قیل: هو ذکراللّه مطلقا.
26. یاد و ذکر خدا مانند کمترین بندگان  صدق على من ذکراللّه تعالى بقوله: (إِلَّا الْمُسْتَضْعَفِینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ)
27. حضرت رسول هنگامى كه نام خداوند برده مى‏شد از ديدگان آنها اشك جارى مى‏شد و مانند درخت در مقابل باد حركت مى‏كردند، آنها از عتاب خدا ترس داشتند کأنّ بین أعینهم رکب المعزى من طول سجودهم إذا ذکراللّه هملت اعینهم حتّى تبلّ جیوبهم،
28.  یاد خدا حضرت یوسف را از چاه به عزوجاه رساند - و قد ذکراللّه تعالى خبره مع یوسف و ما کان من أمرهما فی کتابه العزیز.
29. با یاد خدا به نتیجه خواهی رسید-  «إذا ذکر اللّه هملت» أی: فاضت.
30. یاد خدا روشنی خرد است- 912 «من ذکر  اللّه سبحانه احیى اللّه قلبه و نوّر عقله» کسى که باید خداى پاک باشد، خدا دلش را زنده دارد و خردش را نیرو و روشنى بخشد 
31. داروی همه دردها است یاد خدا -  434 «ذکراللّه سجیّة کلّ محسن و شیمة کلّ مؤمن. ذکر  اللّه دواء اعلال النّفوس» ذکر  خدا شیوه هر انسان نیکوکار و مؤمن و داروى همه دردهاى مردم است
32. با یاد خدا رنگ شبهه ازدل رود- 432 «ذکر اللّه جلاء الصّدور و طمأنینة القلوب» یاد خدا زنگ شبهه را از سینه‏ها مى‏زداید و دلها را آرام میکند
33. با یاد خدا دلها آرام گیرد- 432 «ذکر  اللّه جلاء الصّدور و طمأنینة القلوب» یاد خدا زنگ شبهه را از سینه‏ها مى‏زداید و دلها را آرام میکند  
34. یادخدا پایه ایمان است- «ذکر اللّه دعامة الإیمان و عصمة من الشّیطان» بیاد خدا بودن پایه ایمان و نگهدارنده انسان از شرّ شیطان است 431 آمده
35.  یاد خدانیاز ها رابرآورد-  (اهل ذکر ) 430 «ذکر  الله یستنجح به الأمور و یستنیر به السّرائر» با یاد خدا نیازها برآورده مى‏شود و آنچه پوشیده است روشن و آشکار مى‏گردد ... هزارگوهر
36. بهترین ذکر- ذکر خداست- (اهل ذکر) َفِیضُوا فِی ذکراللّه فَإِنَّهُ أَحْسَنُ الذکر . وَ ارْغَبُوا فِیمَا وَعَدَ الْمُتَّقِینَ فَإِنَّ وَعْدَهُ أَصْدَقُ الْوَعْدِ. وَ اقْتَدُوا بِهَدْیِ نَبِیِّکُمْ فَإِنَّهُ أَفْضَلُ الْهَدْیِ.
37.  ذکرخداعبادة،؛ ذکراهل الائمة عبادة، ذکرعلی عباده  (اهل ذکر ) قال رسول اللّه  صلى الله علیه و آله: ذکر اللّه عز و جل عبادة، و ذکری عبادة، و ذکرعلی عبادة، و ذکر الائمة من ولده عبادة، و الذی بعثنی بالنبوة، و جعلنی خیر البریة، ان وصیی لأفضل الاوصیاء، و انه لحجة اللّه على عباده، و خلیفته على خلقه، و من ولده الائمة الهداة بعدی، بهم یحبس اللّه العذاب عن أهل الارض،
38. اهل ذکرخدا را به جای دنیا برگزیدند (اهل ذکر) صفات یاد آوران (اهل ذکر ) همانا مردمى هستند که ذکر خدا را به جاى دنیا برگزیدند، که هیچ تجارتى یا خرید و فروشى، آنها را از یاد خدا باز نمى‏دارد.
39.  ذکراللّه به عدالت فرمان می دهد- ذکراللّه عزوجل : با یاد خدا روزگار مى‏گذرانند، و غافلان را با هشدارهاى خود، از کیفرهاى الهى مى‏ترسانند به عدالت فرمان مى‏دهند، و خود عدالت گسترند، از بدى‏ها نهى مى‏کنند و خود از آنها پرهیز دارند.
40. ذکراللّه آگاهی از پنهان - ذکراللّه : با اینکه در دنیا زندگى مى‏کنند گویا آن را رها کرده به آخرت پیوسته‏اند، سراى دیگر را مشاهده کرده،گویا از مسائل پنهان برزخیان و مدت طولانى اقامتشان آگاهى دارند،

1. ذکر اللّه عز و جل : و گویا قیامت وعده‏هاى خود را براى آنان تحقّق بخشیده است، آنان پرده‏ها را براى مردم دنیا برداشته‏اند، مى‏بینند آنچه را که مردم نمى‏نگرند، و مى‏شنوند آنچه را که مردم نمى‏شنوند. اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم