جلسه 55استاد سالک موانع رشد بصیرت : چیست؟ - – در قرآن ونهج البلاغه
@nahjolbalaghehfarzad یا https://safarzade.blog.ir
بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم
جلسه 1/55 موانع رشد بصیرت 1حوزه علمیه اصفهان مدرسه صدر بازار استادسالک
- موضوع بصیرت به موانع رشد بصیرت رسید فرق بین انسانهای با بصیرت و بیبصیرت آیه سوره انعام ۱۰۴
- بصیرت را از قرآن بگیرید :قَدْ جاءَكُمْ بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِيَ فَعَلَيْها وَ ما أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفيظٍ (104)
- برهیچ کس راه عذری نیست - با نزول قرآن، راه عذرى بر هيچ كس باقى نمانده است. «قَدْ جاءَكُمْ بَصائِرُ»
- مردم در انتخاب راه، آزادند. فَمَنْ أَبْصَرَ ... وَ مَنْ عَمِيَ
- آگاه كردن مردم، از شئون ربوبيّت الهى است. «بَصائِرُ مِنْ رَبِّكُمْ»
- سود ايمان و زيان كفر مردم، به خودشان برمىگردد نه خدا. فَلِنَفْسِهِ ... فَعَلَيْها
- كيفر گروهى از مردم، نشانهى باطل بودن تعاليم انبيا نيست، بلكه نشانهى كوردلى خود آنان است. «وَ مَنْ عَمِيَ»
- وظيفهى پيامبر، ابلاغ است نه اجبار. «ما أَنَا عَلَيْكُمْ بِحَفِيظٍ»
- دلایل بصیرت آفرینی از طرف پروردگار برای شما آمده کسی که به وسیله آگاهی یافت برود خود عمل میکند سود گرفته قول پیامبر فرمودند من پیامبر شما نسیم که جبری در کارها باشد برای ایمان آوردن
- کلید واژه بصایر جمع بصیرت از ماده بصر به معنای دیدن ودرون بینش فکری و عقلانی به کار بروده می شودآیه ای که قرائت شد دلیل و گواه است بر این معنا فَمَنْ أَبْصَرَ فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ عَمِيَ فَعَلَيْها کسی که بیبصیرت باشد کوراست ضمنا این یک امر طبیعی است ازطرف تمام عقلا
- در اینجا لازم است نظربه چند نکته -- انسان آگاه با بصیرت کیست ؟
- خطبه ۱۵۳ قسمت دوم حضرت برای درمان غفلت میفرمایند : فَلْيَنْتَفِعِ امْرُؤٌ بِنَفْسِهِ فَإِنَّمَا الْبَصِيرُ مَنْ سَمِعَ فَتَفَكَّرَ وَ نَظَرَ فَأَبْصَرَ وَ انْتَفَعَ بِالْعِبَرِ ثُمَّ سَلَكَ جَدَداً وَاضِحاً يَتَجَنَّبُ فِيهِ الصَّرْعَةَ فِي الْمَهَاوِي وَ الضَّلَال الْمَغَاوِي وَ لَا يُعِينُ عَلَى نَفْسِهِ الْغُوَاةَ بِتَعَسُّفٍ فِي حَقٍّ أَوْ تَحْرِيفٍ فِي نُطْقٍ أَوْ تَخَوُّفٍ مِنْ صِدْق..
- وَ نَظَرَ - و او در این جا - گمراهى است- كه خدايش مهلت داده، تا در پى هواى بيخبران افتاده. روز را با گناهكاران گزارد، نه راهى راست در پيش و نه امامى راهبر دارد.
- از اين خطبه است تا چون كيفر نافرمانىشان را بر ايشان آشكار كرد، و از پردههاى غفلتشان بيرون آورد، رو به چيزى نهادند كه بدان پشت كرده بودند، و پشت به چيزى كردند كه روى بدان نهاده بودند. پس نه از آنچه مىخواستند و بدان رسيدند، سودى بردند، و نه از آنچه حاجت خويش بدان روا كردند، برى خوردند. من از اين غفلت نگرانم-
- و شما و خود را از آن مىترسانم. هر كسى بايد از- كار- خود سود ببرد، كه بينا كسى است كه شنيد، و انديشيد، و ديد، و به دل بينا گرديد، و از آنچه مايه عبرت است سود گزيد، سپس راهى روشن را سپرد، و از افتادن در پرتگاهها و گم شدن در كوره راهها دورى كرد،-
- و بكوشيد تا جانب عدالت را نگه دارد- و براى گمراهان جاى اعتراض نگذارد، با ستم و سختگيرى در راه حق كردن، يا معنى سخنى را دگرگون نمودن، يا از سخن راست گفتن ترسيدن.
- پس اى شنونده از پس مستى هشيار باش و از خواب غفلت بيدار باش، و اندكى بكاه از شتاب خويش، و بدانچه از زبان پيامبر امّى (صلی الله علیه وآله) به تو رسيده نيك بينديش! آنچه را كه شنيدنش بايد، و تركش نشايد. آن كس را كه جز اين گفت، و سخن ديگرى را شنفت، رها كن با آنچه براى خود پذيرفت. ناز خود بنه و بزرگى فروختن بگذار و گور خويش به ياد آر! كه گذرگاه تو بر آن است،
- و هر چه كنى بر تو تاوان است، و آنچه كشتى، درو نمايى، و آنچه امروز فرستى، فردا بر آن در آيى. پس جاى در آمدنت را بگستران! و برگ آن را از پيش روانه گردان. پس اى شنونده پرهيز! پرهيز! و اى بيخبر، برخيز! برخيز! «و كس تو را خبر ندهد چون خدا، كه- آگاه است و دانا».
- انسان بینا وبصیرکسی که به درستی گوش دهد تفکر و اندیشه کند پند واندرزرا خوب عمل نماید:
- دراینجا چند مساله هست قال فَإِنَّمَا الْبَصِيرُ مَنْ سَمِعَ فَتَفَكَّرَ وَ نَظَرَ فَأَبْصَرَ
- در این بیان چند مساله است مساله1-گوش دادن .مرحوم شهید بهشتی خیلی با بصیرت بود امام ره خیلی با بصیرت بود – انسان بصیر خیلی خوب گوش می دهد. خوب می شنود . حضرت می فرماید انسان بصیر به عمق باید نگاه کرد .فهمید که دنیا جایی نیست که بدان دل بست
- مساله 2 – عبرت گرفتن انسان با بصیر کسی است که از حوادث روزگار خبر داشته باشد عاقبت کار دیگران را نگاه کند. عبرت از درگذشت روزگاربگیرد .
- مساله 3-انسان ها ی با بصیرت امتحان قبولی میدهند زندگی خیلی ما را امتحان جای گرفته است. چرا دختران در سال ۱۴۰۱ آتش ورزیدند امتحان شدند واستحاله شدند (تغيير سنت الهي با استحاله انسانها و جامعهها نيز با استحاله پاك ميشوند و به دنبال آن سنت خدا هم تغيير ميكند.
- قرآن درسنت خدا ميفرمايد: وَ إِنْ عُدْتُمْ عُدْنا اسراء، 8. اگر شما برگرديد ما هم برميگرديم. قهر و غضب ما به دنبال گناه شما و لطف و مهر ما، به دنبال خوب شدن شما است. در آيه ديگر ميخوانيم: وَ إِنْ تَعُودُوا نَعُدْ انفال، 19.)
- حضرت امیرالمومنین علیه السلام - بیبصیرتی مردم بصره را به رخ می کشند که سنت خدا را پاس نداشتند - زمین شما نزدیکترین نقطه به آب است ......من السماء ماء فاصله دارد ...
- این مدح بصره بخاطر ودلیل رزالت اخلاقی ازرحمت خداست که بی بهره هستید حضرت میفرماید : و من كلام له(علیه السلام) في مثل ذلك
- وبازازكلام حضرت (علیه السلام) که می فرمایند : أَرْضُكُمْ قَرِيبَةٌ مِنَ الْمَاءِ بَعِيدَةٌ مِنَ السَّمَاء خَفَّتْ عُقُولُكُمْ وَ سَفِهَتْ حُلُومُكُمْ فَأَنْتُمْ غَرَضٌ لِنَابِلٍ وَ أُكْلَةٌ لِآكِلٍ وَ فَرِيسَةٌ لِصَائِلٍ [وَ فَرِيسَةُ الصَّائِلِ]
- خردهايتان اندك است - سرزمين شما به آب نزديك است، و دور از آسمان، خردهايتان اندك است و سفاهت در شما نمايان، نشانه تير بلاييد و طعمه لقمه ربايان و شكار حمله كنندگان هستید.
- چند موضوع هست اینجا صاحب عقل کامل و کافی نیستند اندیشه آنها پایین است وصف شما مثل زندگی آدمهای سفیه است.
- بعد حضرت میفرماید ........سه مساله را بیان میکنند 1- عقلتان پایه پایین است سفیهانه زندگی میکنید ...2-.شما هدف تیراندازان هستید ....... 3- شما خود انسانهای گدشته اید شما صید صیادان هستید --- خطبه ۱۵۲...تفکربصیرت الهی نمیکند. عفلت شما .... حضرت در این خطبه انسانهای بی بصیرت را معرفی می کند.
- پس بهوش باشاى شنونده! وازخواب غفلت بيدار شو، و از شتاب خود كم كن، و در آنچه از زبان پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم بر تو رسيده انديشه كن، كه ناچار به انجام آن مىباشى و راه فرارى وجود ندارد، و با كسى كه رهنمودهاى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم را به كار نمىبندد و به جانب ديگرى تمايل دارد مخالفت كن و او را با آنچه براى خود پسنديده رها كن. فخر فروشى را واگذار، و از مركب تكبّر فرود آى. به ياد قبر باش كه گذرگاه تو به سوى عالم آخرت است، كه همانگونه به ديگران پاداش دادى به تو پاداش مىدهند، و آن گونه كه كاشتى، درو مىكنى،
- آنچه امروز، پيش مىفرستى، فردا بر آن وارد مىشوى، پس براى خود در سراى آخرت جايى آماده كن، و چيزى پيش فرست. اى شنونده! هشدار، هشدار، اى غفلت زده! بكوش، بكوش! «هيچ كس جز خداى آگاه تو را با خبر نمىسازد»
- دنیا محل عبرت است درروزگار خدا کند انسان مومن عبرت اولیاء خدا باشد این انسان با بصیرت است وازحوادث روزگاردرس می گیرد.- شقاوت مند ترين انسانهاى روزگار در سوره شمس «فَعَقَرُوهَا فَدَمْدَمَ عَلَيْهِمْ رَبُّهُمْ بِذَنْبِهِمْ فَسَوَّاهَا» (شمس/ 14) جنايت كار در تاريخ زياد بوده است که مورد عبرت است.
- انسان با بصیرت نباید دیگران برایش طراحی کنند. نفى سلطهى ديگران و رسيدن به استقلال، يك ارزش است. «لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَيْكُمْ حُجَّةٌ»
- انسان بصیر همه چیز برایش روشن است. «لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصارِ»
- این انسان از هیچ قدرتی نمی ترسد. بزرگوارى و بزرگ منشى عزت نفس و كرامت، كمالات واقعى. امروز اين جمله را معنا مىكنيم: «وَ سَلَامَهً مِمَّنْ تَوَعَّدَنِى، وَ وَفِّقْنِى لِطَاعَهِ مَنْ سَدَّدَنِى، وَ مُتَابَعَهِ مَنْ أَرْشَدَنِى» (صحيفه سجاديه/ دعاى 20)
- انسان باید به این مقام بصیرت برسد که خداوند باری تعالی می فرماید. خلق همه چيز براي انسان است وَسَخَّرَ لَكُمْ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الارْضِ جَمِيعاً مِنْهُ إِنَّ فِي ذلِكَ لاياتٍ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ جاثيه/ 13.
- اللهم صل علی محمد وآله محمد وعجل فرجهم