سرفصل شرح متقین نهج البلاغه 15- صبر و استقامت‏ 3..در این قسمت صبر و استقامت

بسم الله الرحمن الرحیم

اللهم صل علی محمد وآل محمد وعجل فرجهم

1. سرفصل شرح متقین نهج البلاغه 15- صبر و استقامت‏ 3..در این قسمت صبر و استقامت ؛ فضیلت در کتاب وسنت ؛ تجارت پرسود که پروردگار برای ضابرین فراهم ساخته. بیان شده ؛
2. عبرت از دنیا -2- در یکى از سخنان حکیمانه مولى در نهج‏البلاغه، 8 صفت براى دنیا ..
3. «دنیا سراى راستى و صدق فرمودند: «انّ الدنیا: دارُ صِدق لِمَنْ صَدَقَها و دارُ عافِیة لِمنٌ فَهم عنها و دارُ غَنىَّ لمن تزوَّد منها و دارُ مَوعِظَة لِمَنْ اتَّعَظَ بها، مَسجِدُ احِبَّاء الله و مُصَلّى ملائکة الله، و مَهْبِطُ وَحْىِ الله، و مَتْجَرُ اولیاء الله اکْتَسبوا فیها الرَّحمة رَبِحوا فیها الجنَّة»:
4. 1-«دنیا سراى راستى و صدق ... آن یکى در پیش شیر دادگر...... ذم دنیا کرد بسیارى مگر
5. تجارتخانه بودن دنیا - «الدنیا سوق رَبِحَ فیها قومٌ و خَسِرَ فیها آخرون»:
6. «دنیا بازارى است که در آن عدّه‏اى سود کرده و عدّه‏اى دیگر متضرر مى‏شوند»،
7. اما ثمن بهاء دنیا - «انّه لیس لانفسکم ثمن الّا الجنة فلا تَبیعوها الّا بها»
8. مزد به زحمت انداختن بدن درمسیر عبادت و بندگى - «من باع نفسه بغیر نعیم الجنة فقد ظلمها»:..«الا انَّ ثَمَن ابدانکم الجنه فلا تبیعوها بغیرها»:
9. مزد به زحمت انداختن بدن درمسیر عبادت و بندگى بهشت است، شاید مقدار کمى از بهاى روح متکاملى است
10. در دنیا حقیقت دو چیز عرضه کرده‏ایم: 1- جسم. 2- نفس و روح،
11. دنیا دو گونه فراردارد – ودو گونه قرار دارد - فرارتشنگی وگرسنگی وشهوت –
12. جهنم جای رذالت وشر - درد فراق و جدائى از
13. اینگونه اشخاص هر چه به پآیان زندگى نزدیک مى‏شوند، به قعر جهنم نزدیکتر مى‏شوند.
14. دلالان حقه باز وکلک - اما دلالان این بازار  چه کسانى هستند؟
15. 1- دلالانى که به خیر و صلاح اینها دو دسته‏اند: الف:
16. ب: عقول انسانها که در کنار این رسولان خارجى                       
17. 2- دلالانى که به شرارت و فساد سوق مى‏دهند که اینها هم دو دسته‏اند:
18. همه حسرت خورند که گوهرکم برگرفته اند - اول گویند: چرا نیاوردیم، و دسته دوم گویند: چرا کم آورده‏اید.
19. سودى گران فراهم نمایند،- آنهائى که دست خالى از این بازار  برمى‏گردند چگونه توقع سرور و نشاط دارند؟!
20. خدایا سرمایه ما کتاب تو ومحبت خاندان رسول توست - ولى هرگز در صدد مخالفت با تو نبوده و نیستیم،
21. نجات از دلالان - آیام قلیلى را صبر کرده و راحت طویلى به دست آوردند،  
22. حفظ سرمایه- همچنانکه «یسرها لهم ربهم»
23. آیات در مسئله تجارت -  (إِنَّ اللَّهَ اشْتَرى‏ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفى‏ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ).
24. سند معامله - در این آیه مؤمنان فروشنده و خداوند خریدار
25. خداوند قادر و بى نیاز است، (بشارت باد شما را به این معامله‏اى که انجام دادید)
26. در اینجا دو نکته قابل توجه است: الف- خداوند مالک همه اشیاء است،
27. تعادل بین کالا وفیمت - ب- «بیع ربیع لانقیل و لا نستقیل»:
28. 2- تجارت نجات از عذاب  دردناک (یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلى‏ تِجارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذابٍ أَلِیمٍ- تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ ذلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ- یَغْفِرْ- لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَ یُدْخِلْکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ وَ مَساکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ ذلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ- 12- وَ أُخْرى‏ تُحِبُّونَها نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِیبٌ وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ)
29. دنیا محل تجارت پر سود - یارى از خدا و پیروزى نزدیک است و مؤمنان را بشارت ده‏].
30. تجارت پرسود و آرامش- و در عوض سه چیز عطا مى‏فرماید
31. راغب در مفردات گوید: 1- تاریکى شب‏ (وَ جَعَلَ اللَّیْلَ سَکَناً) 2- خانه‏هاى مسکونى‏ (وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمْ مِنْ بُیُوتِکُمْ سَکَناً) 3- همسران یکدل‏ (وَ مِنْ آیا  تِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها).
32. صبردرایام کوتاه دنبا - 3- یارى و پیروزى قریب-
33. معامله ای با عدم فسخ - «لیلة عقبه» «ربح البیع لانقیل و لا نستقیل»:
34. کالای کم ارزش وسود فراوان - تا به اینجا روشن شد که دنیا همچون بازارى براى عرضه کالاها است،
35. صبرسود ماندگاردایمی : نمونه دیگر «طوعه» است، طوعه آن زن بزرگوارى است
36. ولى تاریخ نام طوعه آرى نام طوعه در تاریخ کوفه و کربلا
37. مرحوم الهى واله در ذیل این فراز (صبروا ایاما قصیره اعقبتهم راحة طویلة) چنین مى‏سراید:

***اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین)، ج‏1، ص: 409